Verstaanbaar Nederlands in zeven stappen - Goedegebure

5 Verbonden spraak

Verbonden spraak klinkt vloeiender en natuurlijker. Vaak zijn de processen van verbonden spraak ‘weetjes’ die, eenmaal geleerd, direct kunnen worden toegepast. Invloed van de moedertaal Elke taal heeft zijn eigen regels voor het verbinden van klanken binnen en tussen woorden. We kennen allemaal de houterige manier waarop sommige politici Engels spreken. Dit gebeurt als je woorden niet ‘op de Engelse ma nier’ verbindt. In het Frans bestaat een cruciaal uitspraakverschil tussen de dubbele ‘s’ van poisson [pwa s oñ] (vis), die wordt uitgesproken als een [s], en de enkele ‘s’ van poison [pwa z oñ] (vergif ) als een [z] ‒ goed opletten wat je bestelt dus! In het Nederlands is er vrijwel nooit verschil in uitspraak tussen enkele en dubbele medeklinkers. Mensen met een Berberse taal als moedertaal spreken een stemloze medeklinker (p, t, k) naast een ‘z’ in het Nederlands stemhebbend uit: ‘Wat zegje’ [wa dz egj ə ] en ‘Tot zo’ [to dz oo]. Dit is kenmerkend voor de uitspraak van het Marokkaans-Nederlands. Klank-tekenkoppeling De processen van verbonden spraak zijn verborgen in de tekst. In dit hoofd stuk maken we ze zichtbaar, zodat de cursist bewust de belangrijkste pro cessen leert herkennen. Eindverscherping De ‘d’ en ‘dt’ aan het eind van een lettergreep klinken als een [t] en de ‘b’ aan het eind van een lettergreep klinkt als een [p]:

Het geld. [gelt] Hij wordt. [wort] Ik heb. [hep] De club. [klup]

Dubbele medeklinker klinkt als één medeklinker We spreken dubbele medeklinkers uit als één medeklinker, zonder te ver lengen. Vergelijk:

Ik ga morgen. Hij belt niet. Die hond blaft.

– Ik ko m m orgen. – Hij bel t t erug. – Die hon d tr ekt.

76