Art-Based Learning - Jeroen Lutters

1 • Creativiteit als nieuw onderwijskundig paradigma

Wat uit het voorgaande dus blijkt is dat creatief leren, het systeem waar van ABL deel uitmaakt, zijn grondslag vindt in een paradigmashift in het onderwijs. Een keuze voor een educatief systeem dat zich afwendt van een docentgericht, selectief systeem van informatieoverdracht dat op zijn beurt is gebaseerd op een docentgericht systeem van leren, en dat zich richt naar een meer studentgericht systeem dat begint vanuit een vrije academische benadering en docenten hooguit beschouwt als leading learners . Een nor matieve keuze waarin de kunsten en de humaniora in het centrum van het denken komen te staan – wat volgens de belangrijke Amerikaanse filosoof en feminist Judith Butler niet alleen een praktische, maar ook een ethische keuze is, in een tijd waarin het zelfstandige denken, door invloed van de po litiek, de economie en de media, ernstig wordt bedreigd. Overigens ben ikme er volledig van bewust dat deze kritische benadering van het huidige onderwijs, deze constructie van een nieuwe vorm van educatie, gebaseerd op een creatief pedagogisch-didactisch paradigma – precies zo als Derrida dat telkens weer aangeeft – al meteen de deconstructie inzet. Dit systeem van mastering creativity erkent zijn betrekkelijkheid en wil een doorlopend (leer)proces zijn; wat betekent dat het vanuit de aard van de zaak nooit een finaal statement maakt, maar dat iedere uitspraak op zijn beurt ook weer kan worden gefalsifieerd, omvervolgens weer nieuwe ideeën op te roepen. Precies als in de film waar ieder beeld wordt gevolgd door een nieuw beeld, of een netwerk waar elke nieuwe ‘post’ weer de aanzet vormt voor talloze connecties. Creativiteit – het centrale paradigma voor alle ABL-activiteiten – vraagt om een onderwijs met de kunsten en de humaniora in het centrum. In deze vorm van onderwijs is het uitgangspunt de van nature nieuwsgierige, vrije mens die in staat is eigen keuzes te maken. In deze benadering bestaat geen onderscheid in niveaus, anders dan door het individu zelf aangegeven. Het leerproces wordt stap voor stap opgebouwd. Bij het maken van keuzes wordt de biografie als leidraad genomen. De ervaring wijst uit dat verschillende levensfasen zich kenmerken door

30