Art-Based Learning - Jeroen Lutters

1 • Creativiteit als nieuw onderwijskundig paradigma

een interdisciplinaire praktijk. De echte wereld kent immers geen disci plines. Iedere verdeling is kunstmatig en valt niet samen met de praktijk waarin we leven. Door in disciplines te denken ontstaan schijnconstruc ten, faculteiten waar we jaren mee bezig kunnen zijn maar die ons – in plaats van te helpen problemen op te lossen – in een fuik doen belanden, een oneigenlijke constructie die zich ongemerkt verder en verder verwij dert van de realiteit. En als dat nog erkend zou worden, dat we oplossin gen zoeken in schijnconstructen, was het helemaal geen probleem, maar het omgekeerde is het geval. De theorie wordt tot realiteit verheven en de realiteit wordt alleenmaar als realiteit erkend als ze voldoet aan de theo retische – in de meeste gevallen conformistische – kaders. Close reading lijkt verder op de fotografische/cinematografische praktijk en heeft oog voor details en is een kritische, open, de werkelijkheid bevragende set aan waarnemingen, aan vragen, en aan gedachten. • Een derde kenmerk is dat fictieve voorstellingen worden erkend als een manier van denken. Een vertelling is een linguïstische werkelijkheid met een waarde in zichzelf, en geen werkelijkheid die de afgebeelde wer kelijkheid kan vervangen. Dat hoeft geen stap te zijn in de richting van cynisme of relativisme, waarvan postmoderne denkers (vaak ten on rechte) zijn beschuldigd, maar het maakt de weg vrij naar een estheti sche benadering van de wetenschap, als het gebied waar, net als in de kunsten, afwijkende denkpatronen mogelijk zijn. Het maakt de weg vrij naar de wereld van de vermoedens en via de weg van de vermoedens naar mogelijke werelden als ongekende gebieden van het menselijke denken. Hier slaat het creatieve denken de brug tussen het aristotelische denken en de platonische vormen van denken – waarvan Goethe en Emerson al wisten dat ze geen tegenstelling vormden, maar elkaar aanvulden. • Een vierde kenmerk is de cinematografische benadering van de werke lijkheid. Door fragmenten als een netwerk met elkaar te verbinden ge ven ze elkaar voortdurend een nieuwe betekenis. Geheel in de geest van Walter Benjamin. De waarde van het creatieve denken ligt vooral in het iteratieve proces. Door het creatieve denken ontstaan nieuwe vormen van kennis, van gedrag, van vaardigheden. Door creatief te denken betreden

28