Walter Geerts & René van Kralingen - Handboek voor leraren

Deel A • Hoe onderwijs ik mijn leerlingen?

Ք De beschouwer leert door vanuit verschillende invalshoeken naar opgedane ervaringen te kijken. Hij ziet wat goed en minder goed ging. Hij maakt plan nen in overvloed, maar vindt het moeilijk om daaruit te kiezen. Ք De denker benut zijn observaties om abstract te conceptualiseren. Hij tekent bijvoorbeeld een model, schematiseert begrippen of maakt een samen vatting. Zo komt hij boven de leerstof te staan. Ք De beslisser gebruikt de abstractie juist om actief te experimenteren. Dit betekent dat hij theorieën en modellen graag toepast in de praktijk.

e

o

n

d

e

e

r

d

concreet ervaren

d

e

r

b

e

e s c h o u w

e s l i s s

actief experimenteren

reflectief observeren

b

e

abstract conceptualiseren

e

d

r

d

r

e

e

d

k

e

n

Figuur 1.1 Het model van Kolb en de vier fasen van het leerproces

De theorie van Kolb stelt terecht dat leerlingen kunnen verschillen in leervoor keur. Het is echter een mythe om te denken dat het aanpassen van je didactiek op de leerstijl van je leerlingen tot leerwinst leidt (Pashler, McDaniel, Rohrer & Bjork, 2009). Gebruik dus geen leerstijlentest om je doceerstijl af te stemmen op de leerstijl van je leerlingen. De theorie van Kolb blijft echter interessant, omdat zijn model van leerfasen laat zien dat een volledig leerproces is opgebouwd uit vier fasen (figuur 1.1). De leerling leert door de cyclus te doorlopen. Zo ontstaat een constante wissel werking tussen theorie en praktijk, en dat leidt ertoe dat de volgende ‘ronde’ zich op een hoger niveau kan voltrekken; de achtereenvolgende cycli laten dus een opwaartse spiraalsgewijze ontwikkeling zien. Omdat er geen begin en geen einde is, kan elk van de vier fasen het vertrekpunt zijn. Volgens critici is de volgorde waarin die leerstijlen verlopen, echter eerder wille keurig en is er geen sprake van keurig afgeronde cycli (Ruijters & Simons, 2012). Toch kan aandacht voor het aansturen van het leerproces bij leerlingen zeker nuttig zijn, en in dat kader is het voor leerkrachten verstandig om wel kennis te

34