Walter Geerts & René van Kralingen - Handboek voor leraren

Deel A • Hoe onderwijs ik mijn leerlingen?

Commitment ‘Commitment’ klinkt als weer zo’n trendy begrip waaraan je als goede docent moet voldoen. Als docent wil je natuurlijk dat je leerlingen zich verbonden voelen met jou, met elkaar en met hun werk. Dat deze verbondenheid noodzakelijk is om tot leren te komen, is zo vanzelfsprekend dat we bijna zouden vergeten er bewust aan te werken. En dat is juist de valkuil. Commitment komt namelijk niet uit de lucht vallen, maar ontstaat door bewust het goede voorbeeld te geven: toon je betrokkenheid bij je leerlingen, bij de opdrachten, bij je uitleg, bij alles wat je doet. Kijk naar je leerlin gen. Wie heb je voor je zitten? Wat kunnen ze? Wat willen ze? Speel in op hun behoeften. Als leerlingen zien dat je oprecht geïnteresseerd bent en echt wilt dat ze leren, dan voelen ze zich gezien. Zo krijgen ze vertrouwen in jou en vooral in zichzelf. Daar komt bij dat als jij als docent laat zien dat je het beste uit jezelf haalt, zij jouw recht erkennen om ook van hen het beste te verwachten. Een goede relatie is geven en nemen. Leerlingen willen graag geven: als het maar gezien wordt, als hun presta ties maar gewaardeerd worden. Als je dit als docent doet, vloeit daar commitment uit voort. Zo simpel is het. Ook in een grote groep alle leerlingen bij de les betrekken Leerkrachten stellen dikwijls dat kleine klassen veel meer mogelijkheden bieden voor een krachtige leeromgeving dan grote klassen. Uit onderzoek van onder meer Fredricks, Blumenfeld en Paris (2004) blijkt echter dat de kwaliteit van de leerkracht op dit vlak veel bepalender is dan de groepsgrootte. Deze kwaliteit behelst onder meer het vermogen alle leerlingen bij de les te betrekken. Juist in een grote groep moet de leerkracht ervoor waken dat sommige leer lingen zich anoniem en onopgemerkt voelen. Hij moet oog hebben voor de indi viduele leerlingen in zijn klas en tegelijkertijd investeren in het ‘groepsgevoel’, bijvoorbeeld door leerlingen te stimuleren vertrouwen in elkaar te hebben en door afspraken te maken over de samenwerking in de lessen (zie ook hoofd stuk 7). Sommige leerkrachten blinken uit in het stimuleren van de betrokken heid van leerlingen, ongeacht de grootte van de klas. Activerende didactiek blijkt hiervoor het sleutelbegrip.

Activerende didactiek is een verzamelbegrip voor alle pedagogisch-didactische interventies van een leraar om de (denk)activiteit van zijn leerlingen te stimule ren. De gedachte hierachter is dat actieve leerlingen meer leerwinst behalen.

30