Sociologie voor de praktijk - Hoeksema - druk 9

2.3 Waarden

Dit voorbeeld laat zien dat het gedrag van anderen wordt beoordeeld aan de hand van een bepaalde waarde, in dit geval de waarde maagdelijkheid. De oor sprong ligt in de verwachting kinderen te krijgen binnen alleen die ene relatie. Daarom moeten vrouwen beschermd worden tegen andere mannen. Het heeft gevolgen voor de verwachtingen binnen jouw groepering over het gedrag van mannen en vrouwen. Betekent vrouwelijk zijn juist waardige kleding dragen (hoofddoek, bedekkende kleding) of zich aantrekkelijk kleden? Houden mannen en vrouwen afstand tot elkaar? Maagdelijkheid is ook in Nederland een waarde, maar heeft wel een andere plaats in de rangorde. ‘Hebben jullie het al gedaan?’ is een vraag die jongeren elkaar stellen. Het idee dat alle Nederlandse meisjes op jeugdige leeftijd al ver gaande seksuele contacten hebben is feitelijk niet juist. Met 18,6 jaar heeft de helft van alle jongeren ervaring met geslachtsgemeenschap (De Graaf et al., 2017). Dit betekent dat veel jongeren op hun achttiende of negentiende jaar – en wellicht langer – nog maagd zijn. De meeste jongeren hebben vooral seks met een vaste partner. Van de jongens rond die leeftijd heeft 35 procent voor namelijk losse contacten, en van de meisjes is dat slechts 25 procent. Meisjes hebben wel vaker ervaring met verschillende vormen van seks dan jongens van dezelfde leeftijd, hetgeen aansluit bij de bevinding dat meisjes vaak seks hebben met jongens die iets ouder zijn dan zijzelf. ‘Laag’ opgeleide jongeren (op vmbo of mbo) hebben vaker ervaring met seks dan ‘hoog’ opgeleide jongeren (op havo, vwo, hbo of universiteit). Deze cijfers zijn ook onder Nederlanders zonder geloofsovertuiging niet algemeen bekend: ook zij denken dat de gemiddelde leeftijd van ontmaagding lager ligt. Het gegeven dat de meesten hier geen issue van maken, duidt erop dat zij seksualiteit anders waarderen dan Nederlanders met een geloofsover tuiging. Op de ‘waardenladder’ lijkt de maagdelijkheid van meisjes bij de eerste groep dus niet hoog te scoren. Veel Nederlandse ouders maken zich er niet druk over dat hun kinderen seksuele relaties hebben. Ze mogen dat vaak thuis doen ‘als ze eraan toe zijn’. Maar ze benadrukken wel dat hun kinderen voorbehoedsmiddelen moeten gebruiken. In de Verenigde Staten ligt de leeftijd voor ‘de eerste keer’ niet veel hoger, maar daar kan dit niet thuis plaatsvinden en is praten over voorbehoeds middelen voor ouders not done. In Nederland is het aantal tienerzwanger schappen dan ook veel lager: in 2017 nog geen 3 op de 1.000 meisjes (15‑19 jaar) (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2017), tegen 18,8 op 1.000 in de VS (Martin et al., 2017).

Deel 1

Cultuur en sociale betekenisgeving

27