Hubert Hermans & Rob Bartels - Democratie begint bij jezelf

Deel 1 • Tegenspraak

Oefenen

Oefening: Ik-posities ĸ Ik-posities en tegenposities ontstaan in de interactie met andere mensen, tot wie wij ons op verschillende manieren verhouden. Ik-posities kun je ook verbinden met een plaats die je inneemt in de samenleving. We zijn alle- maal burgers van dit land, maar daarnaast ook consumenten en bijvoorbeeld werknemers. Welke rollen of ik-posities neem jij in? ĸ Tussen deze ik-posities is het niet altijd koek en ei. Zo hebben consument en burgers – dat ben jij allebei – lang niet altijd dezelfde belangen. Meestal hebben we dat niet zo in de gaten, omdat we in de ene rol zitten of in de andere. Het komt maar hoogst zelden voor dat iemand bij de supermarkt werkt terwijl hij daar op hetzelfde moment boodschappen doet. En er is geen enkele politieke partij die precies opkomt voor alles wat jij belangrijk vindt – je kunt op andere plaatsen of momenten dus ook een tegenpositie innemen tegen de partij waarop je hebt gestemd. Kies twee ik-posities, bijvoorbeeld die van burger en consument. Brainstorm voor jezelf over de waarden die jij als bijvoorbeeld burger belangrijk vindt. Daarna doe je hetzelfde voor de andere positie. ĸ Ga na of de punten die je hebt opgeschreven behoren tot wat jij van waarde vindt bij die positie. ĸ Zet de punten in een diagram, bijvoorbeeld zo:

positie burger

positie consument

Verschillende posities met overlap

ĸ Wat is de overlap? Komen de punten met elkaar overeen of juist niet? ĸ Waar zitten de verschillen? Zijn die (deels) ook tegenstellingen? ĸ Breng een eerste gesprek op gang tussen ‘ik als burger’ en ‘ik als consument’.

26