Hubert Hermans & Rob Bartels - Democratie begint bij jezelf

1 • Ik-posities

zien we de ander als ‘een andere ik’. Volgens de filosoof Aristoteles ontwikkel je de beste relatie met een ander als je deze ziet als ‘alter ego’. In de ander herken je jezelf (ego), terwijl je hem tegelijkertijd erkent als iemand die verschillend is van jou (alter).

DEEL 1

Samenvattend

ĸ Een ik-positie verwijst naar de manier waarop je je opstelt ten opzichte van anderen en jezelf. ĸ In het zelf bestaan meerdere ik-posities die een relatie met elkaar onderhou- den. Daarbij kan de ene positie dominanter zijn dan de andere. ĸ Niet alleen positioneren we onszelf, maar we worden ook door de ander ge- positioneerd. ĸ We zijn in staat om als antwoord daarop een tegenpositie in onszelf op te roepen om te voorkomen dat we volledig bepaald worden door de ander. ĸ Volgens Aristoteles kan een ander een plaats krijgen als ik-positie in ons ei- gen zelf. Idealiter fungeert hij daarbij als alter ego. We herkennen onszelf in de ander (ego), maar beseffen ook dat hij van ons verschilt. ĸ De in dit hoofdstuk beschreven theorie is een uitnodiging aan jou om op een nieuwe manier te kijken naar jezelf en de invloed daarop van de omgang met anderen. De vraag ‘wie ben ik?’ wordt hier beantwoord met de stelling dat je niet één ongedeelde identiteit hebt, maar meerdere identiteiten in de vorm van ik-posities die verschillend en zelfs tegengesteld zijn en relaties met elkaar onderhouden. Het zelf is een dynamisch proces van positioneren en tegenpositioneren. Hoe kijk je hiertegen aan? Welke argumenten zou jij gebruiken om anderen ervan te overtuigen dat jij één identiteit hebt of juist dat jij verschillende identiteiten hebt? ĸ Staan in de tekst passages die volgens jou niet helemaal kloppen? Kun je on- der woorden brengen wat er niet klopt? Wat zou jij ertegenover willen stel- len? Met welke redenen? ĸ Heb je weleens een ander in jezelf herkend? In de tekst wordt naar voren gebracht dat dit komt door aanwezigheid van de ander in jezelf, bijvoorbeeld de ‘vader-in-jezelf ’. Denk je dat dit klopt of zouden hierbij ook andere zaken kunnen meespelen? Hoe kunnen we erachter komen welke zaken dat zijn? Vragen

25