Iris Kamp, Janneke de Jong-Slagman en Peter van Duijvenboden - Jeugdliteratuur en didactiek

1.7 De schrijversintentie en de functies van literatuur

De informatieve functie gaat vooral over nieuwsgierigheid naar feitelijk heden. Maar lezers zijn niet alleen benieuwd naar encyclopedische kennis, ook willen ze weten hoe anderen met emotionele tegenslag omgaan en hoe anderen ‘in het leven staan’: vragen die betrekking hebben op emoties, men selijke waarden en geloof. Daarin voorzien de volgende twee functies. 1.7.3 De functie emotie Jong of oud, elk mens wil zijn eigen emoties begrijpen en verwerken, vooral in perioden waarin die emoties heftig zijn. Zeker in de puberteit zijn emo ties heftig en voor de puber vaak ook onbegrijpelijk. Boeken kunnen her kenning en inzicht geven en troost bieden. Daarnaast kunnen jeugdboeken eraan bijdragen dat jonge lezers leren zich in de gevoelens van anderen te verplaatsen, waardoor zij als lezer hun empathisch vermogen ontwikkelen. De gevoelens die je als lezer ervaart zijn niet alleen maar prettig; fictie kan ook emoties beschrijven die bij lezers verdriet, afschuw, walging of woe de opwekken. Door ook negatieve gevoelens op te roepen, kan de lezer deze emoties leren beheersen. De hut van oom Tom (1852) van Harriet Beecher Stowe heeft vermoedelijk meer mensen laten nadenken over slavernij dan de pleidooien van politici in het Congres. Spijt! van Carry Slee heeft op veel pubers waarschijnlijk meer effect gehad op pestgedrag dan alle goedbedoel de interventies van leerkrachten en ouders.

DEEL 1

Jeugdliteratuur

Populair zijn de boeken die onder de serie naam SLASH worden uitgegeven. Dit zijn waargebeurde verhalen die ‘echte jongens en meiden zoals jij en ik’ (citaat van een flap tekst) aan een schrijver vertellen, die hun verhalen dan tot fictie verwerkt. Het eerste deel, De gelukvinder door Edward van de Vendel (2008), laat de twijfels, de wanhoop, maar ook het doorzettingsvermogen van een 14-jarige Afghaanse asielzoeker mee beleven. Na dit eerste deel zijn er inmiddels ruim vijftien titels in deze serie uitgegeven. Anders gezegd: fictie met een emotie ve functie bestaat uit persoonlijke verhalen die lezers meer (psychologisch) inzicht bie den dan een gedetailleerde, maar zakelijke beschrijving. Hoe beter lezers zich kunnen

33