Iris Kamp, Janneke de Jong-Slagman en Peter van Duijvenboden - Jeugdliteratuur en didactiek

1  Wat is jeugdliteratuur?

ties beantwoorden elk aan andere behoeften van lezers. Hierna vind je deze zes functies, uitgebreid met een zevende, verder uitgewerkt. Wat alle func ties gemeenschappelijk hebben, is dat ze het belang van lezen onderstrepen. 1.7.1 De functie ontspanning Lezers pakken een boek om zich te ontspannen, om iets te doen wat ze niet verplicht zijn te doen, louter voor hun eigen plezier en genoegen, als af leiding van de alledaagse werkelijkheid. Die ontspanning kan verschillende vormen aannemen. Ze kunnen plezier beleven aan de spanning, humor of fantasie die een boek biedt, ze kunnen ontspannen door emoties van per sonages mee te beleven of door een intellectuele uitdaging aan te gaan in de oplossing van mysteries in bijvoorbeeld detectives en spionageverhalen. Deze ontspannende functie noemen (jongere, maar ook volwassen) lezers zelf vaak als eerste reden om te lezen. Deze voorkeur voor ontspanning werd echter niet altijd gewaardeerd: in het verleden zagen veel volwassen bemiddelaars het lezen voor louter ontspanning als tijdverspilling (Ghes quière, 2009). 1.7.2 De functie informatie De meeste mensen hebben de behoefte om verder te kijken dan hun eigen leefwereld, en lezen kan in die behoefte voorzien. Boeken kunnen antwoor

den geven op vragen van lezers: vragen over andere culturen, verre landen of gebeurte nissen in het verleden. De antwoorden kun je als lezer vinden in non-fictie, maar ook fictie kan tegemoetkomen aan die wens van lezers om meer te weten. Naar het noorden (2016) van Koos Meinderts bijvoorbeeld geeft een indringend beeld van de Honger winter van 1944-1945, terwijl Spinder (2012) van Simon van der Geest lezers in een ver haal over een strijd tussen twee broers haast ongemerkt kennis bijbrengt van insecten. Klassiekers als Alleen op de wereld (1878) van Hector Malot en Nils Holgerssons won derbare reis (1906) van Selma Lagerlöf zijn zelfs geschreven met het uitdrukkelijke doel bij te dragen aan het aardrijkskundeonder wijs van die tijd.

32