Jan de Bas & Frank Brinkman - Geschiedenis InZicht

1

De tijd van jagers en boeren (tot 3000 voor Christus)

stellen waarvan de objecten zijn gemaakt. Zo werd een periodisering opge steld voor de prehistorische culturen in de Lage Landen: ■■ de Steentijd: 2.500.000 voor Christus tot 2100 voor Christus; ■■ de Bronstijd: 2100 voor Christus tot 700 voor Christus; ■■ de IJzertijd: 700 voor Christus tot 50 voor Christus Om de leefwijze van prehistorische mensen te verklaren worden ook ge gevens bestudeerd uit onderzoeken naar volken die op vergelijkbare wijze leven of leefden. De Prehistorie eindigde op verschillende plaatsen op ver schillende momenten. In het Midden-Oosten werd al vanaf 6000 jaar voor Christus geschreven op kleitabletten. In het gebied dat nu het huidige Irak is, ontstonden de eerste stedelijke gemeenschappen. In de Lage Landen ein digde de Prehistorie met de komst van de Romeinen. Zij deden vanaf circa 58 voor Christus verslag van de leefwijze van de volken die zij in het huidige Nederland aantroffen. Door de komst van de Romeinen ontstonden in de Lage Landen de eerste stedelijke gemeenschappen. Terugblik In dit hoofdstuk werd de vraag beantwoord hoe de mens tot 3000 voor Christus aan zijn eten kwam. Tot circa 9000 voor Christus leefden de men sen van jagen en verzamelen. Vanaf 9000 voor Christus werd akkerbouw be dreven en vanaf 7500 voor Christus ook veeteelt. Er ontstonden dorpjes van kleine groepen boerderijen. De mens was een boer geworden, maar bleef ook jagen en vissen. Ook werd de vraag gesteld waarom de mens ging wonen op een vaste plek en wat hunebedden zijn. De mens kon een vaste woonplaats kiezen omdat hij had geleerd het land te bebouwen. Dit wordt wel de agrarische revolutie genoemd, maar in werkelijkheid duurde het best een tijd voor de mens het bedrijven van landbouw onder de knie had. Het sedentair worden van de mens vond plaats in de Jonge Steentijd: het Neolithicum. De bandke ramiekers vestigden zich omstreeks 5300 voor Christus als eerste landbou wers in het huidige Nederland. Tot slot werd nagegaan hoe de eerste mensen in de Lage Landen leefden. Voordat landbouwers zich hier vestigden, trokken er prehistorische stam men rond. Van hen is door archeologen weinig teruggevonden. Meer be kend is er van de bandkeramiekers, mede omdat ze op vaste woonplaatsen verbleven. Informatie is er ook over de hunebedbouwers. Zij leefden van 3400-2850 voor Christus in een gebied dat voor het grootste gedeelte valt binnen het huidige Drenthe. In de eerste boerensamenlevingen was sprake van een gespecialiseerde taakverdeling. Mannen verrichtten het zware werk en gingen nog op jacht, terwijl de vrouwen steeds meer huishoudelijke ta-

1.5

30 |