Le Fèbre & Huls - Met recht bedreven!

1 – Het hanteren van wetten, regelingen en wettenbundels

ker, Baarnse wethouder Jeugdzorg en Sport en mede verantwoordelijk voor het alcoholbeleid. ‘In een la- ter stadium kunnen handhavers gaan controleren en eventueel beboeten.’ De mysterykids zijn voor gemeenten dus een com- promis tussen vrijblijvend onderzoek en direct in- grijpen. Volgens advocaat Sidney Smeets, gespeci- aliseerd in uitlokkingszaken, is dat verschil schone schijn. Hoewel de mysterykids niet worden gebruikt in de bewijsvoering, is het volgens hem ‘onwenselijk dat de lokale overheid via de achterdeur minderjari- ge privédetectives inhuurt’. Vanuit de ondernemers stuit het jongerenonderzoek dit keer op minder verzet. Supermarktketens zetten zelf al jaren mysterykids in voor intern onderzoek en ook de Koninklijke Horeca Nederland heeft geen be- zwaren ‘zolang de gemeenten maar in gesprek blij- ven met ondernemers. Ook de ondernemers moeten de kans krijgen om te wennen aan de nieuwe regels’, aldus een woordvoerder. Dat wennen duurt echter lang. In juli had het alco- holbeleid van de gemeenten klaar moeten zijn, maar de helft heeft het nog niet af, blijkt uit onderzoek van instituut STAP voor het ministerie van Volksgezond- heid. 80 procent van de ondervraagde gemeenten gaf aan toezicht te houden, maar vrijwel niemand werd beboet. In een brief aan de Tweede Kamer riep staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezond- heid de gemeenten op overtredingen eerder te be- straffen. Ook de gemeente Soest en Baarn hebben nog nie- mand beboet. Toch staan de meeste ondernemers daar op scherp. Bij de Albert Heijn typt de caissiè- re als rekenhulp de geboortedatum in op de kassa, bij het afrekenen van alcohol. Bij de Lidl hebben ze speciale id-scanners die de leeftijd bepalen. Een van de slijters in Soest gebruikt een rekenmachine om de leeftijd vast te stellen. Die laatste methode veroorzaakt verwarring wan- neer Marisa twee kleine flesjes sterke drank wil afrekenen. Marisa toont zo zelfverzekerd haar legi- timatie dat de kassadame drie keer moet rekenen voordat ze overtuigd is van haar besluit. ‘Sorry, je

Sindsdien zijn de opdrachten van bureau Nuchter verviervoudigd: van 12 onderzoeken in 2013 naar 40 dit jaar. Ook alcoholinstituut STAP, een ander groot onderzoeksbureau, heeft het aantal opdrach- ten flink zien toenemen. Voorheen controleerde de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit alleen met volwassen handhavers. Nu iedere gemeente haar eigen beleid voert, wordt ook geëxperimenteerd met minderjarigen. Dat gaat niet zonder discussie. Begin dit jaar ontstond een flinke rel nadat de ge- meente Utrecht de kroeg van Henk Westbroek had beboet toen daar alcohol werd geschonken aan een minderjarige surveillant. De Koninklijke Hore- ca Nederland viel zwaar over deze onverbiddelijke aanpak, waarbij jongeren werden ingezet als zoge- heten loktieners en de gemeente direct een boete uitschreef. Na de ophef bleek de uitlokking van drankverkoop juridisch niet houdbaar. Uitlokking mag alleen bij ernstige strafzaken, niet bij alcoholverkoop. Utrecht stopte met de acties, maar de term loktiener blijft kleven aan het jongerenonderzoek. Dat is een doorn in het oog van Nuchter-directeur Kim Joe Lie. ‘Ik doe onderzoek en wil niet geassocieerd worden met uitlokking.’ Daarom doen zijn mysterykids niet te veel make-up op en zijn baarden uit den boze. Toch staat het werk van bureau Nuchter niet volledig los van de handhaving. De gemeenten Soest en Baarn schrijven nog geen boetes uit, maar weten straks wel waar jongeren het makkelijkst alcohol meekrijgen. ‘Op basis van het onderzoek gaan we eerst in ge- sprek met de betrokken partijen’, zegt Peter Blok

34