Martens - Eenzaamheid

Inleiding

Dit boek gaat over gevoelens van eenzaamheid bij ouderen. Eenzaam heid komt bij alle leeftijdsgroepen en op alle niveaus van de samenleving voor. Denk bijvoorbeeld aan mensen met een lichamelijke of psychische beperking, migranten, mensen met een niet-westerse achtergrond, laagopgeleiden en jongeren. Misschien ken jij zelf ook gevoelens van eenzaamheid. In dit boek besteden we aandacht aan eenzaamheid bij ouderen. Wij zetten het licht op ouderen: zij vormen momenteel de grootste groep in Nederland en lopen een verhoogd risico op eenzaam heid. De vergrijzing zal in de komende jaren (explosief ) toenemen. Jij bent in opleiding voor een beroep in het veld van gezondheidszorg of welzijn. In je opleiding, tijdens je stages of als zorgprofessional kom je zeker in aanraking met (vermoedens van) eenzaamheid bij ouderen. Dit boek biedt je kennis, handvatten en vaardigheden om gevoelens van eenzaamheid en isolement te herkennen en te begrijpen zodat jij de ou dere optimaal kunt ondersteunen. Wie is de oudere? ‘De’ oudere bestaat niet en wanneer we ‘de’ oudere willen beschrijven, wordt ons beeld gekleurd door allerlei stereotyperin gen, variërend van de eenzame oudere tot de vitale oudere. Elke indeling is relatief. Hoe ervaart iemand zijn leeftijd? Je kunt een min of meer objectieve maat gebruiken waarin drie leef tijdscategorieën worden onderscheiden: van 50 tot 65 jaar, van 65 tot 80 jaar, en 80 jaar en ouder. De levensfase van mensen in de leeftijd van 65-80 jaar wordt ook wel de derde levensfase genoemd en 80-plussers bevinden zich in de vierde levensfase (Liefbroer & Dykstra, 2000). Men sen van 50 jaar en ouder bevinden zich in de fase waarin zij maatschap pelijk actief zijn, vaak ook beroepsmatig. Mensen in de derde levensfase bevinden zich in een volgend stadium. Vaak verrichten zij geen betaalde arbeid meer, wel hebben ze vaak nog een goede gezondheid. 80-plussers krijgen in het algemeen te kampen met lichamelijke gebreken (Hortula nus, Jonkers & Stuyvers, 2012). De vierde levensfase wordt gekarakteri-

11