Arnold Bronkhorst, Jens van der Kerk & Nicolette Schipper-van Veldhoven - Een pedagogisch sportklimaat

1.2  Grensoverschrijdend gedrag in de sport

drag in de sport. Hierbij is een groot aantal stakeholders betrokken, die elk hun eigen aandeel en verantwoordelijkheid hebben. Het pedagogisch perspectief no digt uit tot een kwaliteitsimpuls in de georganiseerde sport en roept op tot een cultuurverandering (paragraaf 1.7). Dit hoofdstuk geeft het wetenschappelijke raamwerk voor de verdere hoofdstukken in dit boek.

‘A coach will impact more people in one year than the average person will in an entire lifetime.’ (Billy Graham)

1.2

Grensoverschrijdend gedrag in de sport

Als we niet beseffen dat de manier waarop we sport aanbieden (het hoe) van belang is, kunnen kinderen en jongeren te maken krijgen met het tegenoverge stelde, dus de negatieve effecten van sportbeoefening: blessures, dopinggebruik, lage morele ontwikkeling (valsspelen), hoge wedstrijdstress. Ook de sociale vei ligheid komt in het geding door pesten en (seksuele) intimidatie. De cijfers liegen er niet om. Onderzoek naar de prevalentie van grensoverschrijdend gedrag in de sportcontext in Nederland laat zien dat ongeveer één op de tien jeugdigen onder 18 jaar te maken krijgt met seksuele intimidatie en/of fysiek geweld en zelfs één op de vier jeugdigen met pesten (Vertommen et al., 2016). Het onderzoek toonde tevens aan dat minderheids- en kwetsbare groepen een verhoogd risico hebben om daar slachtoffer van te worden, zoals allochtone sporters, sporters met een niet-heteroseksuele voorkeur, niet-valide sporters en topsporters. Daders, plegers van grensoverschrijdend gedrag, zijn medesporters (in het bijzonder bij pesten), alsook coaches/trainers en anderen (bestuurders, toeschouwers) (Vertommen et al., 2017). Meestal wordt de sport herinnerd aan deze negatieve kant van sport als die de pers haalt (zie figuur 1.1).

23

deel 1 • introductie