Etje Heijdanus & Anouk van Nunen - DANS!

1.3 Omschrijvingen van dans

Danswetenschapper Luuk Utrecht (1988) definieert dans als volgt:

‘Dans is in tijd en ruimte geordende beweging. Deze omschrijving vestigt de aandacht op twee uiterlijke aspecten van de dans. Hierbij worden de bewegingen van de danser in de eerste plaats gezien als een gebeurtenis die door anderen kan worden waargenomen. ‘In tijd geordende beweging’ wil namelijk zeggen dat de danser maat, ritme en tempo laat zien met zijn bewegingen; dit zijn de tijdspatronen van de dans (bewegingen). Anderzijds houdt ‘in de ruimte geordende beweging’ in dat de bewegingen op een bepaalde manier in de ruimte plaatsvinden. Door in beweging te variëren in ruimte en tijdaspec ten, zal de danser zijn lichaam van vorm veranderen. Dans kan dus worden gezien als vormveranderingen van een (dansend) lichaam, die op een bepaalde manier in tijd en ruimte geordend zijn.’ (Utrecht, 1988, p. 15) ‘Dans lijkt echter een typisch menselijke activiteit te zijn. Deze zienswijze is van oudsher ook gehuldigd door filosofen, onder wie Aristoteles. Hij sprak in dit verband van ‘mimesis’, waaronder een afbeelding van een innerlijke wereld moet worden verstaan. Dit betekent dat mimesis moet worden gezien als de expressie van een geestelijke, innerlijke wereld; dit is de mentale wereld van bijvoor beeld gedachten, gevoelens en bedoelingen. In overeenstemming met Aristoteles’ begrip mimesis kunnen we dans dan ook verder omschrijven als de expressie van de mentale wereld of de geestelijke, innerlijke toestand van de danser. Volgens deze zienswijze is dans in tijd en ruimte geordende beweging, die voortkomt uit een emotionele of geestelijke impuls van de danser.’ (Utrecht, 1988, p. 16) Deze definitie is een vakinhoudelijke uitwerking van wat het woordenboek aangeeft. Dans heeft hierin zowel te maken met een fysiek aspect, zoals bewe ging, als met een mentaal aspect, zoals een idee of een gevoel. In de SLO-publicatie Proeve van vakspecifieke competenties dans voor studenten aan de pabo formuleren Heijdanus-de Boer en Swaans (2007) een omschrijving die alle zojuist genoemde aspecten omvat en zeer geschikt is voor gebruik in het onderwijs. Vervolgens schrijft hij:

25