Etje Heijdanus & Anouk van Nunen - DANS!

1 Wat is dans?

Danshistorica Janet Adshead (2000) gaat uit van een indeling waarbij de histo rische ontwikkeling zichtbaar wordt. Reeds in prehistorische tijden was spra ke van een magisch-rituele of religieuze context: mensen gebruikten dans om hun ideeën over bijvoorbeeld natuurkrachten vorm te geven. Vervolgens zien we dans in een meer sociale context, waarbij mensen dans gebruiken om hun onderlinge relaties te benadrukken en versterken. Pas daarna ontstaat dans in een artistieke context, die geworteld is in de sociale context (met daarbij de aantekening dat deze contexten in onze cultuur naast elkaar bestaan, zie paragraaf 1.2). Belangrijk om te begrijpen is ook dat er steeds meer mengvormen zijn, bijvoorbeeld wanneer urban dance in een mo derne dansvoorstelling wordt opgenomen. De educatieve context is een laat ste loot aan de stam en ontstond halverwege de vorige eeuw. In dit boek staat uiteraard deze context centraal.

Van Dale Online geeft de volgende omschrijvingen van dans en dansen:

‘dans (de; m; meervoud: dansen) 1 ritmische beweging van het lichaam op de maat van de muziek; geheel van figuren die je dansend doorloopt; de dans ontspringen aan een gevaar ontkomen 2 het muziekstuk

dansen (danste, heeft gedanst) 1 zich ritmisch bewegen op de maat van de muziek 2 (vrolijk) springen en huppelen’

Met deze heel algemene en zakelijke beschrijvingen komen we een heel eind. Het woord ‘bewegen’ valt meteen op: zonder beweging geen dans. Kijk ook naar het woord ‘zich’ in ‘zich ritmisch bewegen’. Zonder ‘zich’ heeft ‘bewegen’ een andere betekenis. Dansen is dus niet zomaar bewegen. Dat blijkt ook uit het woord ‘vrolijk’: er komt bij dansen ook emotie om de hoek kijken. De essentie van dans is een betekenisvolle beweging. Dans geeft kinderen, jongeren en volwassenen de mogelijkheid zich te uiten en te ontwikkelen in een fysieke, kunstzinnige taal. In dans worden de elementen muziek, ruimte en dy namiek bijeengebracht. Daarbij is altijd sprake van een samengaan van bewe gen en beleven. Dansen is een complex samenspel van lichaam, hoofd en hart, waarbij het lichaam wordt gebruikt als instrument om vorm te geven aan idee ën, ervaringen en gevoelens. Mensen van alle leeftijden, in alle bevolkingsla gen en in alle culturen komen in aanraking met dans, als toeschouwer en/of als beoefenaar. Dans is aanwezig in het leven van vrijwel iedereen (VONKC, 2017).

24