Handboek interprofessioneel samenwerken in zorg en welzijn - Yvonne van Zaalen, Stijn Deckers, Hans Schuman m.m.v. Siete Sirag

1  Interprofessioneel samenwerken

werken met teams bestaande uit verschillende disciplines bij de vestiging van gezond heidscentra in dat land. Het idee van samenwerken is dus niet nieuw (Solomon, 2010), je zou zelfs kunnen stellen dat de eerste ervaringen met interprofessioneel samenwer ken toen al zijn opgedaan. In de Tweede Wereldoorlog bleken multidisciplinair samengestelde teams zeer ef fectief bij het behandelen van brandwonden en het verlenen van langdurige medische en psychiatrische zorg en ondersteuning. In het begin van de jaren zeventig was Bud Baldwin, een Amerikaanse psychiater, betrokken bij een innovatief programma met een volledig interprofessioneel curriculum voor studenten in elf aan de gezondheidszorg ge relateerde disciplines. Studenten uit verschillende disciplines namen gezamenlijk deel aan cursussen over gezondheidszorg, voeding en communicatieve vaardigheden. Zoals in vele door vrouwen gedomineerde beroepen op dat moment streefden para medische en verpleegkundeopleidingen naar meer erkenning, meer en beter onderwijs, een steviger theoretische basis gebaseerd op onderzoek en meer aanzien. Meer en beter samenwerken zou daarbij behulpzaam kunnen zijn. De Universiteit van British Columbia (UBC) in Vancouver was een vroege pionier bij het laten samenwerken van studenten uit verschillende disciplines. Zij begon in 1969 met het aanbieden van interprofessionele cursussen in de gezondheidswetenschappen en realiseerde in 2001 de College of Health Disciplines. Het doel was interprofessioneel onderwijs en onderzoek te stimuleren als basis voor de ontwikkeling van een interpro fessionele beroepspraktijk. Dit college werd het eerste interprofessionele universitaire centrum in Canada; andere universiteiten zijn sindsdien gevolgd. Ook hogescholen er kenden de noodzaak om studenten te leren samenwerken met medestudenten uit an dere disciplines. In Vlaanderen ontwikkelde Vyt (2012) vanaf de jaren negentig een competentieprofiel voor interprofessionele samenwerking. Aan de Arteveldehogeschool zijn leertrajecten ontwikkeld waarin bijvoorbeeld fysiotherapeuten, logopedisten, audiologen, verpleeg kundigen, vroedvrouwen en diëtisten samenwerken om te leren gezondheidsvraagstuk ken van cliënten effectief en efficiënt gezamenlijk aan te pakken. De Universiteit van Antwerpen organiseert sinds 2005 een week gezamenlijk onderwijs voor medische stu denten, de ‘IPSIG-module’ (Tsakitzidis & Van Royen, 2015). Vyt constateert echter ook dat het realiseren van een meer interprofessionele be roepspraktijk complex is. Interprofessioneel leren samenwerken inde opleiding betekent nog niet dat interprofessioneel samenwerken in de beroepspraktijk vanzelfsprekend is. De moderne beroepspraktijk vraagt echter steeds meer om deze samenwerking, aan gezien de zorg- en welzijnsvraagstukken waar cliënten en professionals mee te maken krijgen, veel complexer zijn geworden, mede als gevolg van de vergrijzing. Technisch is veel meer mogelijk dan voorheen en onze kennis is exponentieel gegroeid. Tegelijk zien we een toenemende specialisatie in het werk van welzijns- en gezondheidswerkers. De aandacht voor inspraak en medezeggenschap van cliënten vraagt ook om andere

18