Joost van Iersel en Dienie van Wijngaarden-de Bodt - Samen werken aan gezondheid

Ten geleide Partners in welzijn

Sociaal werkers begeven zich van oudsher op het snijvlak van zorg en welzijn. Het welzijn van mensen vraagt om goede gezondheidszorg, het welzijnswerk draagt bij aan gezondheid van mensen en in de gezondheidszorg is het van be lang om steeds weer voor ogen te houden wat nu werkelijk bijdraagt aan het welzijn van mensen. Vanuit het leefwereldperspectief van mensen zelf zijn ge zondheid en welzijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In de beroepspraktijk, wetgeving, financiering en beroepsopleidingen zijn ge zondheid en welzijn wel vaak los van elkaar georganiseerd. Het zijn werelden die elkaar raken, aanvullen en soms op gespannen voet met elkaar staan. Soci aal werkers komen we in beide werelden tegen: in het welzijnswerk en in de ge zondheidszorg. Zij richten zich primair op het sociaal functioneren van mensen – een belangrijk aspect van gezondheid volgens de nieuwe definitie van Huber (2014) – zonder de verwevenheid met het fysiek en psychisch functioneren uit het oog te verliezen. Sociaal werkers die in de gezondheidszorg werkzaam zijn, hebben echter te maken met een context waarin de gerichtheid op het fysiek functioneren domi nant is. Toch is ook in de gezondheidszorg het besef van de verwevenheid met het psychisch en sociaal functioneren al lang geleden doorgedrongen. In 1913 wist de verpleegkundige Heleen ter Meulen, de eerste ziekenhuismaatschappe lijk werker in Nederland, de geneesheer-directeur van het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam ervan te overtuigen dat medische zorg zonder sociale zorg niet voldeed (Verharen, 2010; Verharen, 2015). De professionals die werkzaam zijn in het welzijnswerk hebben vaak een achtergrond in het sociaal werk. Zij delen een visie, handelingsrepertoire en jargon met elkaar, waardoor ze elkaar relatief makkelijk verstaan en snel be grijpen. De gezondheidszorg wordt vooral bevolkt door professionals met een (para)medische of verpleegkundige achtergrond. Sociaal werkers die daar hun vak uitoefenen, bijvoorbeeld in een ziekenhuis, revalidatiecentrum of gezond heidscentrum, worden omringd door professionals met wie ze veel minder als vanzelfsprekend gemeen hebben. Om met verpleegkundigen, artsen, ergothe rapeuten en andere gezondheidszorgprofessionals samen te kunnen werken, ontkomen deze sociaal werkers er niet aan om zich te verdiepen in de manieren van kijken, denken, handelen en uitdrukken van die professionals.