Paul Beekers, Ruud Kroes & Jan van Rosmalen - Creativiteit als uitdaging in sociaal werk

hoofdstuk 1  | Creativiteit: een oriëntatie

Kaufman en Beghetto maken nog een nader onderscheid tussen kleine c-creativi teit en mini c-creativiteit. Hierbij gaat het bij de kleine c over producten die door de directe omgeving als nieuw en waardevol worden ervaren, zoals een kinderte kening door vader en moeder. Voor sociaal werk kan deze vorm van creativiteit belangrijk zijn als specifieke ingang: waardevolle creatieve uitingen van mensen die betekenisvol zijn voor henzelf en hun directe netwerk. Om verwarring te voorko men maken we in dit boek verder geen onderscheid tussen kleine c en mini c. Verlegen Studente Dorieke maakt een film over haar eigen socialisatie. Tijdens het maken van de film – waarin ze ook haar moeder interviewt – doet ze een belangrijke ont dekking: eigenlijk is ze sinds haar 12e verlegen. Daarvóór was ze levendig, spon taan en vol zelfvertrouwen. Dat is ook op de foto’s van toen te zien. Daarna werd ze gepest en veranderde ze in een teruggetrokken, angstig meisje. Deze ontdekking doet haar besluiten om in therapie te gaan; ze wil af van die ‘onnodige sociale angst’. Daar ontdekt ze nieuwe en leuke kanten van zichzelf. Dorieke creëert nieuwe mogelijkheden om naar zichzelf te kijken; haar referenties komen in beweging. Haar persoonlijke ontwikkeling is een vorm van mini c-crea tiviteit. In dit creatieve proces vallen gebruiker en schepper samen. De uitvinder is de persoon voor wie iets nieuw en waardevol is. Bij deze vorm van creativiteit is het moeilijk onderscheid te maken tussen product en proces. Het doen van nieuwe ontdekkingen (proces) kan niet worden losgekoppeld van het herzien van de refe renties (product). Het werk van de sociaal werker komt grotendeels neer op het leveren van een bijdrage aan het ontstaan van (mini c-)creatieve processen bij burgers en hun net werk. Tegelijkertijd dient elke professional zelf voldoende mini c-creatieve proces sen te hebben doorlopen om deze tot beroepsinstrument te kunnen maken. 1.5.3 Pro c-creativiteit Een derde vorm van creativiteit betreft de pro c-creativiteit (de ‘pro’ verwijst naar ‘professional’). Deze vorm verwijst naar uitvindingen en producten die nieuw en van waarde zijn voor een specifiek deel van een gemeenschap, zoals een groep so ciaal werkers. Tekenen als hulpmiddel Jantien is een verstandelijk gehandicapt meisje van 16 jaar. Zij kan verbaal be hoorlijk communiceren, maar niet lezen of schrijven. Wel tekent zij graag en goed. Een van de problemen waar Jantien geregeld op stuit, is het feit dat zij het lastig vindt om de situatie in het hier-en-nu te overstijgen. Vaak kan zij zich niet meer

30  |