Herman Blom en Siep van der Werf - Migranten in de Nederlandse samenleving

1.5  Migratie naar Nederland

Momenteel vormen Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen de vier grootste groepen migranten in Nederland. Zij worden de ‘klassieke herkomst groeperingen’ genoemd. Daarnaast zijn er vijf nieuwere groepen migranten: Afghanen, Irakezen, Ira niërs, Joegoslaven en Somaliërs. Zij kwamen later dan de klassieke ‘vier’ naar Ne derland. Deze groepen bestaan meestal uit politieke vluchtelingen (asielzoekers). In de jaren negentig van de vorige eeuw leidden oorlogen op de Balkan (voorma lig Joegoslavië) en Afrika (Somalië, Rwanda) tot grote asielzoekersstromen. Sinds 2000 voelden veel inwoners van Pakistan, Syrië en Irak (sinds de Ame rikaanse inval in 2003) zich gedwongen te vluchten. Zij vroegen om asiel in buurlanden en in westerse landen, ook in Nederland. Sinds 2015 komen nog meer vluchtelingen uit het Midden-Oosten (Irak, Syrië), Azië (Afghanistan) en Afrika (Ethiopië, Eritrea, Somalië) naar Europa. Als gevolg van de opkomst van de Islamitische Staat (IS) zijn er volksverschuivingen in Syrië en Irak op gang gebracht. De oorlog in Syrië sinds 2013 zorgde voor een massale vlucht door verdrijving van Syriërs naar hun buurlanden en naar West- en Noord-Europa. Miljoenen leden van in hun eigen landen ongewenste minderheden (christe nen, sjiitische moslims, alevieten en jezidi’s) zijn naar de buurlanden Libanon en Turkije en naar Europa gevlucht. Sinds 2004 immigreren ook veel inwoners van de nieuwe lidstaten van de EU naar Nederland. Eerst kwamen veel Polen en vanaf 2007 vinden ook Bulgaren en Roemenen werk en/of een huwelijkspartner in Nederland. Onder de westerse migranten vormen Duitsers en migranten uit het voormalig Nederlands-Indië de grootste herkomstgroepen. In de berichtgeving over migranten zijn zij echter vrijwel afwezig. Duitse Nederlanders en Indische Nederlanders, respectievelijk Nederlanders geboren in het voormalig Nederlands-Indië, vallen hier nauwelijks of minder op, ook vanwege hun beheersing van de Nederlandse taal. Bovendien zijn ze niet in golven gekomen, maar in een gestage stroom. Duitsers vormen na de mensen uit het voormalige Nederlands-Indië nu de grootste groep migranten in Nederland. Zij maken meer dan 2 procent van de bevolking uit. Migratie is zowel emigratie (vertrek) als immigratie (aankomst). Wanneer we in dit boek over migranten spreken, dan is het altijd over immigranten die naar Nederland zijn gekomen. In figuur 1.4 worden de aantallen immigranten en emigranten gegeven, en in figuur 1.5 het verschil tussen beide, het migratie saldo of de nettomigratie . In de vorige eeuw zie je aan de uitschieters in de migratiecijfers de geschiedenis van de wereldoorlogen terug. Tot aan het begin van de jaren zestig was Nederland overwegend een emigratieland ; er vertrok ken meer mensen dan dat zich hier vestigden. Zowel de Nederlandse overheid als de overheid van het ontvangende land werkte hier actief aan mee. Voor al de eerste vijftien jaar na de Tweede Wereldoorlog vertrokken Nederlandse ‘landverhuizers’ naar Canada, de Verenigde Staten, Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika. Vanuit Nederlands-Indië (later Indonesië) kwamen in de ja-

33