Herman Blom en Siep van der Werf - Migranten in de Nederlandse samenleving

1  Migratie, komst en herkomst

van het Koninkrijk der Nederlanden en de vroegere Nederlandse Antillen hier nog altijd deel van uitmaken. De CBS-omschrijving van het begrip ‘allochto nen’ is breed en heel veel inwoners van Nederland vallen eronder, ook koning Willem-Alexander en zijn dochters. Daarom wordt vervolgens onderscheid ge maakt tussen westerse en niet-westerse allochtoon. Westerse allochtonen zijn afkomstig uit Europa (maar niet Turkije), Noord-Amerika of Oceanië. Niet-wes terse allochtonen zijn afkomstig uit Afrika, Latijns-Amerika en Azië (maar niet Indonesië en Japan) of Turkije. Het gaat dus niet alleen om een geografisch onderscheid, maar ook om een onderscheid naar de sociaaleconomische en so ciaal-culturele achtergrond van migranten. Zo kwamen Turken van de eerste generatie als arbeidskrachten van het Turkse platteland naar Nederland, zijn de meeste migranten uit Indonesië geboren in Nederlands-Indië en werken veel Japanners slechts tijdelijk in Nederland voor Japanse bedrijven. Grofweg kun je stellen dat bij de niet-westerse allochtonen gedacht wordt aan migranten die uit landen met een zwakkere economie en een heel andere cultuur naar Nederland kwamen om hier te werken (Turken, Marokkanen) en aan migranten uit landen die deel uitmaakten van het Koninkrijk der Nederlanden (Surinamers, Antillia nen, Arubanen). Al die mensen zitten dus samen in de vergaarbak ‘allochtonen’. Daarmee is het begrip te breed en daarmee nietszeggend geworden. Problematisch aan het CBS-gebruik van de definitie is dat alleen de eer ste en tweede generatie migranten als allochtoon worden aangeduid. De derde generatie is volgens de oude CBS-definitie gewoon autochtoon. Toch kampen Turks-Nederlandse, Marokkaans-Nederlandse of Chinees-Nederlandse jonge ren van de derde generatie met andere problemen en ervaren ze hun identiteit als anders dan die van elkaar en dan die van autochtone Nederlandse jongeren. Dat ze een geheel specifieke eigen culturele identiteit hebben blijft onbespro ken zodra ze op een hoop worden gegooid met autochtone jongeren. Hoe wordt nu de achtergrond van personen met een migratieachtergrond be paald? Bij het afbakenen van personen met een migratieachtergrond staat het geboorteland van de ouders centraal. Bij personen met een Nederlandse ach tergrond zijn beide ouders in Nederland geboren. Bij personen met een migra tieachtergrond is ten minste één ouder in het buitenland geboren. Iemand die zelf ook in het buitenland is geboren, behoort tot de eerste generatie, terwijl iemand van de tweede generatie in Nederland is geboren. Binnen de generaties zijn verschillende generatiegroepen te onderscheiden, afhankelijk van leeftijd van binnenkomst en achtergrond van beide ouders. De herkomstgroepering van de eerste generatie is het eigen geboorteland. De herkomstgroepering van de tweede generatie is het geboorteland van de moeder als zij in het buitenland is geboren, en anders is dat het geboorteland van de vader.

20