Francisca Jungslager en Wilma Maljaars - Kritisch denken & schrijven

1.3  Van onderwerp naar centrale vraag

‘Hoe is Newton in staat wetenschap en religie te verenigen?’ suggereert al dat Newton wetenschap en religie inderdaad heeft weten te verenigen, terwijl het misschien nog maar de vraag is of hij daarin geslaagd is. De vraag naar de manier waarop hem dat gelukt is, zal bovendien alleen tot een beschrijving leiden van Newtons handigheid om die twee te combineren, terwijl het on derzoek pas relevant is als onderzocht wordt óf Newton er wel in slaagt religie en wetenschap te verenigen. De vraag laat het antwoord nog open, impliceert een afweging op welke punten het hem wel en niet is gelukt ze te combineren en is dus een adequate onderzoeksvraag. Een gesloten vraag is overigens niet altijd direct problematisch. Wie op zoek is naar een concrete oplossing of empirisch onderzoek (zie hoofdstuk 10) gaat uitvoeren, zal vaker met een gesloten vraag te maken hebben. •• Hoe kan de overheid de burger het beste aanspreken: met je of met u? •• Komt ‘me’ als bezittelijk voornaamwoord als in ‘me moeder’ vaker in het zuiden dan in het noorden van Nederland voor? Bij de eerste vraag zal de onderzoeker ook moeten onderbouwen waarom de ene vorm de voorkeur krijgt boven de andere. Bij de tweede vraag kun je je afvragen waartoe de kennis over het gebruik van ‘me’ gebruikt zal worden. Ook hier geldt dat een beschrijvende tekst de basis zal vormen voor een an der onderzoek. Ten slotte is het belangrijk dat je je centrale vraag zo concreet mogelijk formuleert. Tijdens het zoekproces kun je je vraag nog enigszins aanscherpen (naarmate je zelf helderder voor ogen krijgt wat je wilt gaan doen), maar je verleent jezelf een grote dienst als je de vraag in een zo’n vroeg mogelijk stadi um zo precies mogelijk formuleert. Een opzet als ‘In dit werkstuk zal ik de Meditaties van Descartes behan delen’ is niet duidelijk. De lezer weet niet wat de vraag of het probleem is. Vermijd daarom vage termen als ‘behandelen’, ‘kijken naar’ en ‘zal ik ingaan op’. Dergelijke formuleringen zijn vaak een teken van zwakte: ze impliceren dat je zelf nog niet goed voor ogen hebt wat je wilt gaan doen. Bedenk ook dat het formuleren van de centrale vraag er vooral op is ge richt om jou als schrijver houvast te bieden. Hoe beter je namelijk weet wat je doel is, hoe gerichter je de volgende fasen kunt doorlopen: het opstellen van deelvragen, het maken van een tekstschema en het zoeken naar en selecteren van informatie die je helpt om je vraag te beantwoorden (zie paragraaf 1.4). In hoeverre is Newton erin geslaagd wetenschap en religie te verenigen?

25