Marinel Gerritsen en Marie-Thérèse Claes - Culturele waarden en communicatie in internationaal perspectief

1 Interculturele communicatie

■■ Crosscultureel communicatieonderzoek is onderzoek waarin men nagaat of, en in welk opzicht, culturen van elkaar verschillen in communicatie. In het cross-culturele onderzoek vergelijkt men culturen met elkaar. ■■ Onderzoek naar interculturele communicatie is onderzoek naar wat er gebeurt als mensen uit verschillende culturen met elkaar communiceren. Bij interculturele communicatie kunnen er misverstanden, irritaties of komische momenten ontstaan die aan cultuurverschillen toegeschreven kunnen worden. Er wordt wel gedacht dat kennis van cultuurverschillen alleen voldoende is om te voorspellen wat er in interculturele interacties gebeurt. Dat is onjuist. Ten eerste omdat niet alle cultuurverschillen tot problemen in interculturele communica tie leiden (zie paragraaf 2.6). Ten tweede omdat bij interculturele communicatie beide partijen zich vaak bewust zijn van het cultuurverschil en daarom aanpas singen doen in de richting van de cultuur van de ander. Zo ontstaat als het ware een derde, hybride cultuur. In hoofdstuk 6 gaan we daar verder op in. Toen een Nederlandse premier een bezoek bracht aan Japan, had men hem uiteraard terdege voorbereid op de Japanse cultuur. Men had hem onder meer geleerd om geschenken met een buiging te aanvaarden en ze niet in aanwezig heid van de schenkers uit te pakken. De Japanners waren echter ook goed voor bereid op het Nederlandse bezoek en hun was geleerd dat Nederlanders een cadeau altijd in aanwezigheid van de gever uitpakken. Toen ze de Nederlandse premier een geschenk overhandigden, wachtten ze dan ook vol spanning af wat hij van het cadeau zou vinden. Hun aanmoedigingen het cadeau uit te pakken in de vorm van knikjes, buigingen en glimlachen hielpen echter weinig, want ook de Nederlander had zich goed voorbereid. 1 Beschrijf hoe het probleem ontstaan is in termen van cross- en interculture le communicatie. 2 Schets wat volgens jou de beste manier is om uit de impasse te raken. In dit boek vergelijken we enerzijds de Nederlandse cultuur met de Bel gisch-Vlaamse, en anderzijds andere culturen met respectievelijk de Nederland se en de Vlaamse. Dat is een crossculturele aanpak. Maar we gaan ook in op de problemen die kunnen optreden als mensen uit verschillende culturen met el kaar communiceren, en op de synergie die uit die cultuurverschillen te halen is. Dat is de interculturele benadering. Oefening 1.10  Een intercultureel misverstand

42