Marinel Gerritsen en Marie-Thérèse Claes - Culturele waarden en communicatie in internationaal perspectief

1.3 Wat is communicatie?

L7 Symbolenlink Worden de symbolen in de boodschap door de ontvanger op dezelfde wijze geïn terpreteerd als de zender bedoelt? Hiermee wordt onder meer de noodzakelijke overeenkomst in repertoire van woorden en hun semantische woordvelden of associaties uit het model van Shannon en Weaver (figuur 1.10) bedoeld (zie ook paragraaf 3.2.1). We hebben al gezien dat daarin grote verschillen tussen culturen kunnen zijn. Naast cultuur spelen ook geografische factoren een rol in het geven van een betekenis aan een woord. Een kamer op het zuiden is op het noordelijk halfrond een kamer met veel zon, maar op het zuidelijk halfrond niet. 1 Spaanse voetbalsupporters waren woedend op de Britse organisatie die hun plaatsen voor een belangrijke voetbalwedstrijd in Manchester had ver kocht. Ze hadden gevraagd om de beste plaatsen en daarvoor ook betaald. Tot hun ontsteltenis bleken dat plaatsen in de volle zon te zijn. Wat voor fout heeft de Britse organisatie hier gemaakt? 2 In België werd de kennis van Franse voegwoorden van buitenlandse stu denten Frans getoetst aan de hand van invuloefeningen. Ze moesten onder meer het Franse voegwoord invullen in de zin: ‘We gaan op het terras eten … de zon schijnt.’ De Zuid-Europese en Latijns-Amerikaanse studenten vul den systematisch bien que (hoewel) in, terwijl de docent parce que (omdat) had bedoeld. Verklaar het verschil in interpretatie van de studenten en de docent. 3 Een Zwitserse producent van babyvoeding begon een promotiecampagne in Koeweit. Het affiche dat de babyvoeding moest aanprijzen, bestond uit drie afbeeldingen naast elkaar. Op het meest linkse plaatje was een huilende baby te zien. Het tweede plaatje, in het midden, toonde een potje babyvoe ding. Het derde beeld liet een lachende baby zien. In plaats van een positief effect te hebben, had de promotiecampagne een negatief effect op de ver koop. a Teken schematisch het affiche. b Bespreek je tekening met je medestudenten en leg uit wat er aan de hand is. L8 Gedragslink Interpreteert de ontvanger de communicatie zoals de zender bedoelt? Hierin be staan grote verschillen tussen culturen. In vele Aziatische culturen bestaat het woord ‘nee’ bijvoorbeeld nauwelijks. Als men iemand een vraag stelt, zal die al tijd ‘ja’ als antwoord krijgen. Dat ‘ja’ kan inderdaad de betekenis ‘ja’ hebben, maar vaak betekent het alleen: ‘Ja, ik hoor wat je zegt.’ Als het woord in die laatste be- Oefening 1.9  Cultuurverschillen in interpretatie

39