Marianne Luitjes en Ilona de Zeeuw-Jans - Ontwikkeling in de groep

1.2  | Ontwikkeling

Het sociale leren is onontbeerlijk voor een gezonde ontwikkeling. Kinderen nemen met name een ander aan als model wanneer ze positieve gevolgen zien van zijn gedrag. Een klassieke studie op dit gebied is het experiment met de Bobo-pop. In het door Bandura uitgevoerde experiment met de Bobo-pop wordt kinderen een filmpje getoond waarin een volwassene een opblaaspop (Bobo) met harde midde len te lijf gaat. Niet alle filmpjes zijn hetzelfde. ■■ filmpje 1: de agressieve volwassene wordt geprezen; ■■ filmpje 2: de agressieve volwassene krijgt een pak slaag en wordt een slecht mens genoemd; ■■ filmpje 3: de agressieve volwassene krijgt noch beloning noch straf. Na het bekijken van het filmpje mogen de kinderen een tijdje spelen met dezelfde Bobo-pop, waarbij ze de opdracht krijgen het gedrag uit het filmpje na te bootsen. Als zij dat doen, worden zij beloondmet een versnapering. Dit leidde tot de volgende effecten: ■■ filmpje 1: de beloning die de agressieve volwassene krijgt, beïnvloedt de kinde ren in hun imitatie. Ze gaan net zo agressief tekeer tegen de pop als de volwasse ne in de film, en wel zonder extra aanmoediging en zonder daarvoor een bekrach tiging (versnapering) te krijgen; Kinderen die het model (de agressieve volwassene) gestraft hebben zien worden, zijn weliswaar minder geneigd om spontaan de agressieve gedragingen te imiteren, maar als hun expliciet wordt gevraagd de agressieve gedragingen na te bootsen, is er geen verschil met de andere groepen: ook zij hebben ‘geleerd’. Naar: Bandura, 1965 Het experiment van Bandura toont aan dat het aanbieden van waardevolle mo dellen een veel grotere invloed heeft dan het louter operante leren (leren door versterking). In de ontwikkeling van kinderen en jongeren komen er gevoelige periodes voor waarin zij in extreme mate via modelling beïnvloedbaar zijn. Dit heeft vergaande consequenties en betekent bijvoorbeeld dat het effect van de media (reclamespots, nieuws, soaps, films, games, topsporters, popidolen enzo voort) veel groter is dan vaak wordt verondersteld. Boodschappen in de media zijn op indringende wijze opinievormend en beïnvloeden bij kinderen de ont wikkeling van het gedrag in contact met anderen en in groepen (zie ook hoofd stuk 8). ■■ filmpje 2: de kinderen spelen spontaan veel minder met de pop; ■■ filmpje 3: ook hier delen de kinderen klappen uit aan de pop.

| 39