Marianne Luitjes en Ilona de Zeeuw-Jans - Ontwikkeling in de groep

1.2  | Ontwikkeling

Mildred Parten (1932) ontwikkelde categorieën voor spelobservatie die goed laten zien wanneer bij kinderen de behoefte ontstaat om met andere kinderen en in groepen te spelen. Als een kind 1,5 jaar oud is, begint het naar het spel van anderen te kijken. Met ongeveer 2 jaar spelen kinderen veelal naast elkaar, maar nog niet met elkaar. Ze spelen als het ware parallel aan elkaar. Vanaf ongeveer 3 jaar komt het associatieve spel op gang en vanaf 4 jaar beginnen kinderen over het algemeen met coöperatief, complementair spel. Ze vullen elkaar dan aan in het spel en komen er samen verder mee. 1.2.2 Leerprocessen In de loop van de basisschool verschuift geleidelijk de sociale voorkeur van het kind. Terwijl peuters en ook kleuters nog het liefst in de buurt van volwassenen vertoeven – ook al zijn ze met hun vriendjes –, zullen basisschoolkinderen zich steeds liever gaan ophouden met leeftijdgenootjes. Dit proces zet zich voort tij dens de adolescentie, wanneer leeftijdgenoten zelfs belangrijker worden dan de ouders (Struyven, Baeten, Kyndt & Sierens, 2009). Conditionering Het leren van kinderen (ook in een groep) gebeurt onder andere volgens het principe van het zogenoemde sociale leren. Dit is gestoeld op de leertheorie die voortkomt uit de behavioristische benadering, die zich bezighoudt met leerpro cessen, maar dan puur gericht op het gedrag en niet op de achterliggende pro cessen en analyses van die gedachten, die als het ware in een dichte zwarte doos zitten (de black-box-theory ). Behavioristen kijken naar de directe relatie tussen de omgeving en het gedrag. Het bekendste behavioristische experiment is dat van de Russische fysioloog Ivan Pavlov (1849-1936) met de zogenoemde hond van Pavlov, dat het leerproces via klassieke conditionering (Pavlov, 1927) inzichtelijk maakt (zie figuur 1.1).

1 natuurlijk reactie

2 voor conditionering

eten in bek

toon geen kwijl

kwijlen

4 geconditioneerd

3 conditionering

toon + eten in bek

toon kwijlen

kwijlen

Figuur 1.1 Het leerproces van klassieke conditionering

| 37

Made with FlippingBook flipbook maker