Marianne Luitjes en Ilona de Zeeuw-Jans - Ontwikkeling in de groep

1  | Kinderen en groepen

Tabel 1.4 Ontwikkelingsfasen volgens Jean Piaget Leeftijd

Ontwikkelingsfase Sensomotorische fase Preoperationele fase

0-2 jaar 3-5 jaar 6-11 jaar

Concreet-operationele fase Formeel-operationele fase

Vanaf 12 jaar

Piaget onderscheidt de volgende ontwikkelingsfasen. ■■ Een kind tussen ongeveer 0 en 2 jaar bevindt zich in de sensomotorische fase . Het leert door te voelen en gebruik te maken van zijn zintuigen. Het raakt bijvoorbeeld al spelend vertrouwd met de eigenschappen van materia len door die veel aan te raken en ermee te bewegen. ■■ Vervolgens komt het kind in de preoperationele fase . Het gaat experimente ren met denkschema’s (stoel wordt trein) en laat veel imitatiespel zien. Vanaf 3 à 4 jaar gaat het kind dagelijkse situaties uitspelen. Er komt dan steeds meer samenhang in het spel en het kind heeft steeds meer behoefte aan samenspe len. ■■ Met 6 à 7 jaar komt het kind in de concreet-operationele fase . Het krijgt dan oog voor oorzakelijke veranderingen, gaat representaties van de omgeving actief veranderen en zal proberen mensen om zich heen te beïnvloeden of te manipuleren teneinde te kunnen doen of krijgen wat het wil. Het gaat ook vaker met twee personen of meer spelen. Het begripsvermogen is beter en het kind kan denkhandelingen verrichten. Daardoor gaat het kind ook (spel)regels beter snappen. Eerder noemden we al dat het kind op deze leeftijd zijn eigen competenties gaat meten met die van anderen. ■■ Vanaf ongeveer 12 jaar zal het kind abstract kunnen denken en bevindt het zich in de formeel-operationele fase . Dan kan het ook ingewikkelde spellen gaan spelen, zoals (online) role-playing games of strategische bordspelen. Deze spellen vragen om strategisch inzicht en sociale vaardigheden. Het volgende voorbeeld illustreert dat. Een groen uitgeslagen huid, lange puntneus en grote rafelige oren. Onderzoekend en spelend gaan ze door het leven: goblins, een zeer nieuwsgierig volkje dat graag alles volgt en alles aanraakt. In het dagelijks leven kom je ze niet tegen, maar in de wereld van Veronique van de Geer wel. Deze deeltijdstudent bouwkunde doet namelijk aan Levend Rollenspel, ook wel bekend als Life Action Role-Playing (LARP). Tijdens week endlange evenementen dompelt zij zich onder in een fantasiewereld waarin elfjes, orks, goblins en monsters tot leven komen. Binnenkort mag ze zich zelfs even de ko ningin van het fantasievolk noemen. (Wilhelm, 2008, p. 24-25)

36 |