Marianne Luitjes en Ilona de Zeeuw-Jans - Ontwikkeling in de groep

1.2  | Ontwikkeling

1.2 Ontwikkeling In deze paragraaf wordt uitgelegd wat groepen bijdragen aan de sociale en cog nitieve ontwikkeling van kinderen en jongeren. Ook zal steeds de wisselwerking worden beschreven tussen het ontwikkelingsniveau van kinderen en jongeren en de groepen waarin zij zich bevinden. 1.2.1 Relevante ontwikkelingstheorieën Koning Ferdinand II (Duitsland, dertiende eeuw) wilde weten met welke taal kinde ren geboren worden en voerde daartoe een experiment uit. Hij liet enkele baby’s een tijdlang alleen voeden en baden, hun verzorgers mochten niet tegen ze praten. De baby’s kregen een zware depressie en stierven uiteindelijk. Mensen hebben van af hun geboorte dus behoefte aan sociale contacten, zozeer dat ze zich zonder die contacten niet op een goede en gezonde manier kunnen ontwikkelen en zelfs niet kunnen overleven. (Struyven, Sierens, Dochy & Janssens, 2003) Psychosociale ontwikkeling De ontwikkelingspsycholoog Erik Erikson (1902-1994) heeft een theorie opge steld over de psychosociale ontwikkeling, dat wil zeggen over de manier waar op kinderen zich verhouden tot hun (sociale) omgeving. Erikson (1968) stelt dat er met de ouders of belangrijkste verzorgers (significante anderen) over en weer een soort spel wordt gespeeld c.q. interactie plaatsvindt, waardoor er een vertrouwen ontstaat. Hij beschreef ook hoeveel fysieke en mentale zorg de ver zorger daarvoor minimaal moet geven. De interactie tussen kind en verzorger doorloopt volgens Erikson fasen zoals weergegeven in tabel 1.3. Tabel 1.3 Fasen interactie kind en verzorger volgens Erikson (naar: Verhofstadt-Denève et al., 2003) Psychosociale crisis Betekenisvolle relaties Psychosociale activiteiten Fase 1: 0-1 jaar Vertrouwen versus wan trouwen Verzorgende persoon Geven en nemen Fase 2: 2-3 jaar Autonomie versus schaamte en twijfel Ouders Vasthouden en loslaten

Fase 3: 4-5 jaar Fase 4: 6-11 jaar Fase 5: 12-18 jaar

Initiatief versus schuld Gezin

Iets maken en namaken

Handvaardigheid versus minderwaardigheid Identiteit versus identiteitsverwarring

School en buurt

Iets planmatig construeren (alleen of samen)

Leeftijdsgroep en identificatiefiguren

(In groep) zichzelf zijn

| 31