Kees Penninx (red.) - Kiezen en verbonden blijven

Kiezen en verbonden blijven

transities in gang gezet in de richting van een lokale participatiesamenleving. De kans op ‘goed ouder worden’ zal niet alleen afhangen van persoonlijke competen ties, maar ook van de kwaliteit van het sociale netwerk, van sociale samenhang en veiligheid in buurten en wijken, en van toegankelijkheid van algemene voorzie ningen voor kwetsbare personen. Ook de mate waarin op lokaal niveau maatwerk geboden kan worden in een mix van ‘eigen kracht’ en ondersteuning door familie, vrienden, buren, vrijwilligers en professionals, zal cruciaal zijn voor ouderen die hun leven zinvol en zo veel mogelijk zelfstandig vorm willen geven. Naarmate mensen ouder worden, speelt de directe woonomgeving (buurt en wijk) daarbij een steeds grotere rol. De wijk wordt een steeds belangrijker milieu waarbinnen het sociaal werk georganiseerd en gerealiseerd wordt. Een boek voor generalisten in de wijk We maken in dit boek daarom de keuze ons primair te richten tot de groep van generalistische, op wijkniveau opererende sociaal werkers. Daarbij kijken we naar sociaal werk als een brede functie die wordt vervuld door sociale professionals, die hun taken vervullen vanuit de zorg, zoals wijkverpleegkundigen en zorgco ördinatoren, vanuit samenlevingsopbouw, zoals sociaal-cultureel werkers en opbouwwerkers, of vanuit individuele hulp- en dienstverlening, zoals algemeen maatschappelijk werkers, psychologen en geestelijk verzorgers (Scholte & Sprink huizen, 2014). Veelal werken deze professionals in sociale wijkteams, of zij wer ken daarmee samen. Enerzijds hebben deze teams een gemakkelijke toegang tot specialistische zorgverleners zoals artsen, geriaters en gerontologen. Anderzijds hebben zij zicht op kansen, gekoppeld aan onderlinge verbanden van ouderen, hun netwerken, netwerken in de buurt en ‘vindplaatsen’ als de kerk, de sportver eniging, de sociëteit, de straat. Zij leveren ‘voorzorg’ door vroegtijdige signalering van lichamelijke, psychische of sociale problemen, waardoor gebruik van dure en gespecialiseerde zorg voorkomen of uitgesteld kan worden. Generalisten kunnen inzetten op versterking van persoonlijke competenties, sociale netwerken en de kwaliteit van de leefomgeving en zo bijdragen aan de kwaliteit van leven en goed ouder worden in de eigen woonomgeving. Een boek voor specialistisch werkende professionals Tegelijkertijd kent het wijkgericht werken ook zijn beperkingen. Het is vanzelf sprekend geen silver bullet voor elk menselijk probleem of elke maatschappelijke tekortkoming. De keuze voor ‘de generalist’ in de wijk laat onverlet dat ook de meer specialistisch werkende (toekomstige) professionals, zoals de Wmo-consu lent, de ouderenadviseur, de huisarts, de vrijwilligerscoördinator, de wijkagent, de diaconaal werker, de kwartiermaker ggz, de gebiedscoördinator van de wo ningcorporatie, de hrm-professional en de re-integratiecoach in dit boek aan knopingspunten kunnen vinden voor hun beroepsuitoefening. Ook zij zien in hun praktijk immers steeds meer mensen ouder worden. Het boek gaat echter niet uitvoerig in op specialistische gezondheidszorg voor dementerenden, men sen met chronische aandoeningen of ouderdomsziekten. Wel is er aandacht voor informele zorg en ondersteuning van mantelzorgers. Ook het samenwerken en

16