Bart van der Leeuw en Theun Meestringa - Genres in schoolvakken

Deel I  Hoe werken genres op school?

verkenning van vakteksten in het Nederlandse onderwijs, kunnen we de va riatie aan tekstvormen onderbrengen in een beperkte, overzichtelijke set van negen genres. (Het teken ^ staat voor ‘gevolgd door’; een stadium dat tussen haken staat is facultatief.) Ք Ք De Vertelling . Het doel is vanuit een persoonlijke ervaring te vertellen over een gebeurtenis. De stadia zijn: Oriëntatie ^ Ervaringen (^ Persoonlijk com mentaar). Ք Ք Het Verhaal . Het doel is te onderhouden door een opeenvolging van ge beurtenissen en gevoelens te delen en/of eventueel gedrag te beoordelen. De stadia zijn: Oriëntatie ^ Complicatie ^ Oplossing (^ Evaluatie). Ք Ք Het Verslag . Het doel is chronologisch een gebeurtenis te beschrijven. De stadia zijn: Identificatie ^ Gebeurtenissen. Ք Ք De Beschrijving . Het doel is een zaak of gebeurtenis te specificeren en te classificeren. De stadia zijn: Identificatie ^ Specificatie. Ք Ք De Procedure . Het doel is te beschrijven (instrueren) hoe je iets moet doen, hoe te handelen. De stadia zijn: Doel ^ Benodigd materiaal ^ Stapsgewijze instructie. Ք Ք De Verklaring . Het doel is een gebeurtenis uit te leggen en te interpreteren. De stadia zijn: Identificatie van het fenomeen ^ Verklaring van de sequentie (bijvoorbeeld in factoren of oorzaak en gevolg).

Tabel 1  Veelvoorkomende genres op school Genre Doel

Stadia

Persoonlijke ervaring vertellen Oriëntatie ^ Ervaringen (^ Persoonlijk commentaar)

Vertelling

Gevoelens delen en/of gedrag beoordelen

Oriëntatie ^ Complicatie ^ Oplossing (^ Evaluatie) Identificatie ^ Gebeurtenissen

Verhaal

Gebeurtenis beschrijven

Verslag

Zaak of gebeurtenis specificeren en classificeren

Identificatie ^ Specificatie

Beschrijving

Beschrijven hoe te handelen

Doel ^ Benodigd materiaal ^ Stapsgewijze instructie Identificatie van het fenomeen ^ Verklaring van de sequentie Kwestie ^ Perspectieven ^ Positie

Procedure

Gebeurtenis uitleggen en inter preteren

Verklaring

Beschouwing Kwestie vanuit verschillende per spectieven onderzoeken

Stelling beargumenteren

Stelling ^ Argumenten ^ Bevestiging van de stelling Oriëntatie ^ Beschrijving ^ Evaluatie

Betoog

Reageren op een cultuuruiting

Respons

16