Peter C.A.M. den Boer - Eigen kracht

Eigen kracht

voor huisartsenpraktijk en ggz. Probleemomschrijving, triage voor verwijzing, begeleide zelfhulp, meldcode, transculturele problematiek en, last but not least, het belang van de persoonlijke stijl voor de kwaliteit van leven voor mensen met lichte, ernstige én chronische psychische klachten behoren allemaal tot het domein van de poh-ggz. Het zijn de thema’s van de lessen van de opleiding voor poh-ggz die in dit boek ook allemaal zijn terug te vinden. Levenservaring Het is een normaal proces om te leren van gebeurtenissen in het dagelijks le ven. Dat proces gaat zelfs grotendeels ongemerkt. Het resultaat is kennis en levenservaring. De meeste cliënten die met psychische klachten bij de huisarts komen, hebben genoeg aan een stimulans in dat proces van levenservaring: zelf leren omgaan met het probleem dat de aanleiding is van de stress, die vervol gens de psychische klachten geeft. Er is een groot aanbod van zelfhulp om met klachten te leren omgaan of om iemand te helpen inzicht te krijgen in zijn per soonlijke stijl van functioneren. Zelfhulp wordt aangeboden in de vorm van boeken, op internet, als lotgenotencontact en in de vorm van cursussen. Waar de ontwikkeling niet plaatsvindt als een spontaan proces, al dan niet met enige stimulering, kan een professioneel contact in de bggz of gggz nodig zijn om de gewenste ontwikkeling op gang te krijgen. Eigenkrachtinterventies of eigenkrachtmethoden zijn erop gericht het nor male proces van leren en ontwikkelen te stimuleren. Als voor dat proces meer nodig is en als het resultaat afhangt van de deskundigheid van een therapeut, dan spreken we van therapie. Er is een overlap tussen eigenkrachtinterventies en therapie-interventies. Bij een cliënt die eigenhandig een therapiemethode op zichzelf toepast, gaat het om een eigenkrachtinterventie, want hij doet het zelf. Een voorbeeld daarvan is een training of een e-healthcursus voor het omgaan met depressie op basis van cognitieve gedragstherapie. Als je het als cliënt zelf kunt leren en toepassen, is het een eigenkrachtinterventie. Ben je in het resultaat afhankelijk van een therapeut, dan is het een therapie-interventie. Begeleide zelfhulp en begeleide zelftherapie zitten ertussenin. Begeleide zelfhulp is vergelijkbaar met onderwijs. Docenten geven les in bij voorbeeld taal of wiskunde en helpen leerlingen de vaardigheden onder de knie te krijgen. Een sportinstructeur geeft lichaamsoefeningen. De begeleider van zelfhulp geeft ook instructie en helpt waar nodig bij het oefenen. Therapie is daarmee feitelijk in de vorm van onderwijs bereikbaar geworden voor iedereen. Wetenschappelijk is aangetoond dat enige vorm van begeleiding bij het gebruik van zelfhulpmiddelen betere resultaten geeft en dat de uitkomst even goed is als in het geval van een therapie, niet alleen voor cliënten met lichte klachten, maar ook voor wie kampt met ernstige of langdurige klachten (Den Boer, 2006;

20