Marlite Halbertsma en Marieke Kuipers - Het erfgoeduniversum

1 Cultureel erfgoed is actueler dan ooit. Een steeds groter deel van de cul turele consumptie bestaat uit de omgang met cultureel erfgoed, dat wil zeggen met zaken en gebruiken uit het verleden. Bezoek aan cultureel erfgoed vormt een groot deel van de vrijetijdsbesteding en is een onmis baar element in het toeristische aanbod van stad en streek. De term cultureel erfgoed (in het vervolg meestal afgekort tot erfgoed) omvat bovendien steeds meer. Had de term vroeger vooral betrekking op de roerende objecten in musea en bibliotheken enerzijds en monu menten en archeologische terreinen anderzijds, tegenwoordig worden ook producten uit de populaire cultuur als erfgoed beschouwd. Ook de natuur kan erfgoed zijn. De unesco heeft diverse natuurgebieden op haar Werelderfgoedlijst geplaatst, vanwege hun grote schoonheid en/of geologische en biologische betekenis. Gewoontes, rituelen en gebruiken, zoals carnaval en Sinterklaas, worden als immaterieel erfgoed bestem peld. De verbreding van de term erfgoed is op zichzelf een teken van de gro te status die cultureel erfgoed heeft gekregen, maar deze voortdurende ‘vererfgoedisering’ (Frijhoff, 2002) roept ook vragen op, bijvoorbeeld: Waarom vinden we erfgoed zo belangrijk? Waarom is erfgoed steeds meer gaan omvatten? Kan al dat erfgoed op termijn wel behouden wor den? Hoeveel ruimte is er voor erfgoed? Vandaar dat wij dit boek de titel Het erfgoeduniversum hebben gegeven; erfgoed is als een uitdijend heelal. Wij beschouwen erfgoed niet als een deelgebied van de cultuur, maar als een fundamentele activiteit in de omgang met cultuur en natuur, waarbij objecten en handelingen van betekenis veranderen. Gebruiks voorwerpen worden museale objecten, traditionele gebruiken immate rieel erfgoed, raadhuizen monumenten en akkers en weilanden cultuur landschappen. Cultureel erfgoed is gekoppeld aan de ‘erfgoedhabitus’

Inleiding

9