Ellen Gerrits, Mieke Beers, Gerda Bruinsma en Ingrid Singer - Handboek taalontwikkelingsstoornissen

Handboek taalontwikkelingsstoornissen

noodzakelijk om verantwoorde behandeling en begeleiding te kunnen bieden aan kinderen met TOS. De hoofdstukken in dit boek hebben een vergelijkbare opbouw. Elk hoofdstuk begint met een inleiding en elke paragraaf start met een casus uit de praktijk om het onderwerp te illustreren. De paragrafen worden afgesloten met een sa menvatting. Hoofdstuk 1 vormt een uitzondering: vanwege het theoretische karakter is hier voor een afwijkende indeling gekozen met slechts één casus. Hoofdstuk 1 beschrijft algemene theorie met betrekking tot TOS. Er wordt in gegaan op terminologie, classificatie, prevalentie en incidentie, en prognose. Ook de grote impact van TOS op de ontwikkeling van een kind wordt beschre ven. Er wordt stilgestaan bij mogelijke oorzaken van TOS, hoewel daarover nog maar weinig bekend is. Een gebrekkige taalinput is zelden de oorzaak van TOS, maar de taalontwikkeling hangt wel samen met de talige input die een kind krijgt. In paragraaf 1.7 wordt daarom ingegaan op de taalinput, met name op si tuaties waarin een kind meer dan één taal aangeboden krijgt en situaties waarin nauwelijks sprake is van taalaanbod. Hoofdstuk 2 gaat in op de kenmerken en gevolgen van TOS per leeftijdsfa se van baby tot adolescent. De kenmerken worden per taalniveau beschreven voor zowel taalbegrip als taalproductie. Afhankelijk van de leeftijdsfase komen schooltaal en het onderscheid tussen gesproken en schriftelijke taal aan bod. Daarnaast wordt een relatie gelegd met specifieke kenmerken van de ontwikke lingsfase, bijvoorbeeld spelontwikkeling en pubergedrag. Het behandelproces is het belangrijkste onderwerp van dit handboek. De hoofdstukken 3 tot en met 7 zijn er geheel aan gewijd. Met de term ‘behande ling’ wordt in dit boek het gehele behandelproces bedoeld, van de signalering en aanmelding bij de logopedist tot en met het beëindigen van de therapie. In andere naslagwerken wordt de term ‘behandeling’ soms alleen gebruikt voor de fase waarin daadwerkelijk therapie wordt gegeven. Die fase wordt in dit boek aangeduid met ‘taaltherapie’. In hoofdstuk 3 worden de eerste fasen van het behandelproces beschreven: sig nalering, anamnese, en onderzoek en diagnostiek. Uiteraard staat het ICF-mo del hierbij centraal. Hoofdstuk 4 en 5 gaan uitgebreid in op taaltherapie. In hoofdstuk 4 is er aan dacht voor algemene aspecten van taaltherapie, zoals het behandelplan, thera piemodellen en therapeutische technieken, waarna in hoofdstuk 5 uitgebreid wordt stilgestaan bij de therapie voor de verschillende taalaspecten die in het linguïstische model gehanteerd worden: fonologie, morfosyntaxis, lexicon en

14