Martine Noordegraaf en Gert Vierwind (red.) - Hulpverlening aan jeugd en gezin

1  Systeemgerichteopvoedingsondersteuningaangezinnenmet kinderenvan12-18 jaar

aandacht uit naar het onderzoeken en verbeteren van de kwaliteit van al be staande programma’s. Na een uitgebreide effectiviteitsmeting, die echter veel tijd en geld kost, kunnen programma’s worden opgenomen in de Databank Effectieve Jeugdinterventies vanhetNederlands Jeugdinstituut. 1.1.4 OmvangNederland Het werkterrein opvoedingsondersteuning is op nationaal niveau nog altijd niet goed in kaart gebracht. Daarom hebben verschillende gemeenten de af gelopen jaren het initiatief genomen om het aanbod in kaart te brengen. De CJG’s strevenerdaaromnaardekomende tijdalhunactiviteiten tegaan regis treren, zodat duidelijkwordtwelke vormen vanopvoedingsondersteuning zij precies aanbieden enhoedaarvangebruikwordt gemaakt. 1.1.5 Geschiedenis vanopvoedingsondersteuning De opvoedingsondersteuning inNederland heeft een prachtige geschiedenis achter de rug. De eerste voorlichtingsactiviteiten en cursussen voormoeders over de verzorging en opvoeding van kinderen startten aan het begin van de negentiende eeuw. De nadruk lag daarbij vooral op hygiëne en lichamelijke verzorging van kinderen in achterstandsgebieden (Blokland, 2010). Vanaf de twintigsteeeuwkregendaarnaastookde sociaal-emotioneleontwikkelingvan kinderen en de rol van ouders als opvoeders steedsmeer aandacht. Blokland (2010) schrijft: ‘Met de inhoud van de voorlichting verandert ook de toon waarop ouders werden toegesproken: vanmoraliserend in eerdere jaren, via vermanend enbetuttelenddaarna, totmeer informatief enneutraal indehui dige tijd.’ Inde jaren tachtigvande vorige eeuwwordt veel opvoedingsonder steuning verzorgd door verpleegkundigen via de consultatiebureaus. In die periodeontstaat het inzicht dat dezevormvanpedagogischehulpverlening in de eerste lijn een preventieve functie heeft en een aanzienlijke kostenbespa ring oplevert in vergelijkingmet tweedelijnshulpverlening (Blokland, 2010). De activiteiten op dit gebied zijn echter nog niet voldoende ingebed in de maatschappelijke voorzieningenstructuur en worden geen gemeengoed. Pas in de eenentwintigste eeuw neemt de overheidmeer leiding in het structu reel aanpakken vanwat sindsdienopvoedingsondersteuninggenoemdwordt. Daarbij wordt steeds vaker geëist dat de ondersteuningookdaadwerkelijk ef fectief is.Opvoedingsondersteuning isdeafgelopen jarendanookuitgegroeid tot een serieus beleidsterrein enwerkveld (Blokland, 2010): ‘Volgens de Ne derlandseGezinsraadmoetenoverheden jeugdbeleidengezinsbeleid inzetten omeenbijdrage te leverenaandriemaatschappelijkekwesties: het krijgenvan kinderen,hetparticiperen indesamenleving, enhetopvoedenvaneennieuwe generatie’ (Burggraaff-Huiskes, 2011: 18).

33