Martine Noordegraaf en Gert Vierwind (red.) - Hulpverlening aan jeugd en gezin

Hulpverleningaan jeugdengezin

om dit verlies te verwerken. De ouder-kindrelatie en de relatie tussen broers enzussenvormenbelangrijke ‘laboratoria’ vooralleandererelaties.Als tijdens het experimenteren in de adolescentie relaties zijn ontploft, is het noodzake lijkomde schadeop tenemen, op te ruimenenopnieuw tegaan inrichten.Als niet geoefend ismet experimenteren kan een hulpverlener een gezin helpen omdebanden te verruimen en teoefenenmet loslaten. Ethiek vande adolescentie Kinderen zijn primair loyaal aan hun ouders (Boszormenyi-Nagy & Spark, 1973). De relatie tussen ouders en kinderen is dientengevolge van ethische aard:oudershebbenhunkinderenhet levengegevenenkinderenwarenerdus niet zonder hunouders, endaaromhebbenouders de plicht omhen groot te brengen.Kinderenbeantwoordendeze zorgvanoudersmet groei. Wanneer de kinderen adolescenten zijn geworden, is een nieuwe ethiek vereist. ‘Grootbrengen’ moet samengaanmet de ruimte geven om ook daad werkelijk zelfstandigheid te verwerven en om tot een autonoomwezen uit te groeien. Adolescenten groeiennaar volwassenheid en vragen,meer dan ooit, hunoudersomhen indiegroeivoor tegaan.Om ‘groot’ ingevenen loslaten te zijn, omafstand teverdragenenomdevruchtenvandegroei tekunnendelen. De ethische opdracht voor hulpverleners is ombondgenoot te zijn van zowel het ouderlijk besef van verantwoordelijk-zijn als de zijnsloyaliteit tussen de adolescent enzijnouders, enombeiden tebeschermen tegen tekort, onmacht, verwarring enverstarring (naar:VanderPas, 2010: 230). Systeemgericht werken met adolescenten is echter niet alleen goed voor de ontwikkeling van jongeren of een logisch gevolg vande plaats die ouders zo wel sociologisch als ethisch in het leven van een jongere hebben. Op lange termijngeefthet betrekkenvandeoudersbij debehandelingvan jongeren, zo is onze overtuiging, stabielere effecten. Jongeren zullen datgene wat ze leren innavolgingvanhunouders beterhanden envoetenkunnengeven.Dat geeft een nieuwe generatie gebrokenheid de kans om te helen, om dieper liggen de patronen te doorbreken, om op te groeien en om volgende generatiesmet minder gebrokenheid te latenopgroeien.Ookwanneeroudersniet betrokken willenof kunnen zijnbij debehandelingvan een jongere, is het vanwezenlijk belang dat dit erkendwordt als een probleem en dat gezocht wordt naar al ternatieve relaties waarbinnen de adolescent (buiten hulpverlening om) kan oefenenmet ‘grootwordingsrelaties’. Hetbelangvan systeemgerichtwerkenperwerkveld Nuwe hebbenuiteengezetwat systeemgerichtwerkenmet adolescenten is en waaromdit belangrijk is, willenwe inzoomen ophet hoe van systeemgericht werken. Indeel Ivanditboekwordt indriehoofdstukkenuiteengezethoebin-

18