Hans Siepel, Frank Regtvoort, Gerald Morssinkhof en Floor de Ruiter - Congruente overheidscommunicatie

1  Typeringvandeoverheidencommunicatie

1.1.1 Overheidstaken Indekernheeft deoverheidvande samenlevingdeopdracht gekregenom de rechtsorde tehandhaven. Daartoe steltdeoverheidnormenen regelsop waaraan eenieder zichmoet houden. De overheid verdeelt ookdebeschik- bare (financiële)middelenen ruimteenvoorkomt zakendiehaar inwoners kunnen bedreigen. Denk daarbij aan besmettelijke ziekten of ernstigemi- lieuvervuiling, of aan effecten van internationale conflicten. Met het alge- meenbelangvoorogenzorgtdeoverheidvoor (ondermeer) infrastructuur, onderwijs,milieuenzorg.   Wortels vanhetopenbaarbestuur Dewortels van het Nederlandse openbaar bestuur liggen in de Republiek der VerenigdeNe derlanden (1648-1795). Het openbaar bestuur werd destijds gekenmerkt door veel bestuur ders enweinig ambtenaren, waarbij demacht bij de provincies en steden lag. De besluitvor mingwasgebaseerdopconsensusenwas,mededaardoor, pragmatischvanaard.Het schikken en plooien is een lange Nederlandse traditie. Er was een grotemate van zelfregulering door lokaleorganisaties zoals schutterijen, gilden, waterschappen, handelscompagnieën, kerken en diaconieën. DeoorsprongvandeNederlandseoverheidheeft alles temakenmetdenoodzaakommet el kaar ingoedoverleghetwater tebeheersen.Deeerste ‘overheid’ ontstondvanuitdebehoefte aan gezamenlijke afspraken om problemen van het water het hoofd te kunnen bieden. Het water diende beheerst tewordenmet het oog op de bescherming vanmens, dier en gewas sen.Dewaterschappen (hoogheemraadschappen) zijndanookdeoudstevormvanopenbaar bestuur inNederland. Naar dematedatNederland zichdemografisch, technologisch, econo misch, cultureel en sociaal ontwikkelde, ordendezichde samenlevingwaarinwenumetelkaar leven. Deoverheidgroeidemee. Door de jaren heen past de overheid het takenpakket aanmet het oog op datgenewat voor de samenlevingwenselijk ennoodzakelijkwordt geacht. Omdat de dreiging vanhetwassendewater inNederland van alle tijden is, heeft zorg voor en beheer van dewaterbouwkundige infrastructuur altijd een hoge prioriteit gekregen, naast het handhaven van de orde, en veilig- heidszorg (defensie). Vanaf het midden van de vorige eeuw kwamen zorg voorwelvaart enwelzijnhogeropde takenlijst vandeoverheid testaan.De overheid reguleerde in toenemendemate het onderwijs, de werkgelegen- heid, sociale zekerheid, volkshuisvesting, en gezondheidszorg totdat eind vorige eeuw het inzicht dominant werd dat de overheidsbemoeienis was doorgeslagennaar geldverslindendebetutteling enbevoogding. De verzor- gingsstaat waarin de staat primaire verantwoordelijkheid draagt voor het

22