bijVoorbeeld - Bart van der Leeuw & Jo van den Hauwe (red.)

Voorwoord

Jaarlijks komen leraren Nederlands van basis- tot hoger onderwijs (lerarenopleidingen inbe grepen) uit Nederland en Vlaanderen bij elkaar op de Conferentie Het Schoolvak Nederlands (HSN). Tijdens de conferentie van 2003 in Utrecht stelde Jo van den Hauwe (Brussel) de vraag: ‘Taaldidactiek exemplarisch aanleren, kan dat?’ In de presentatie die hij op die vraag liet vol gen, liet hij op overtuigende wijze zien dat het kon. Bart van der Leeuw (Den Bosch) zat daar in Utrecht in het publiek en dacht: dat kan ik ook. Vanaf dat moment hebben wij elkaar met enige regelmaat gesproken over de mogelijkheid om de lessen taaldidactiek in de opleiding voor leraar basisonderwijs exemplarisch in te richten. Dat wil zeggen: met de studenten op eigen niveau een taalles uitvoeren, op deze les reflecteren en vervolgens een vertaalslag maken naar hun eigen stagepraktijk op de basis school. We schreven onze mooiste exemplarische lessen op en wisselden ze met elkaar uit. En zoetjesaan ontstond een Bosch-Brusselse opleidingsdidactiek voor taalonderwijs. Toen op de HSN-Conferentie van 2008 bleek dat veel andere opleiders positief reageerden op deze aanpak, was het idee voor een didactiekboek geboren. De realisatie van dit idee heeft door drie factoren de wind flink in de zeilen gekregen. In de eerste plaats vonden we een aantal collega’s van verschillende opleidingen bereid hun exem plarische taaldidactieklessen met ons te delen. Els Moonen (Brussel), Ietje Pauw (Zwolle) en Anneli Schaufeli (Nijmegen) gingen met ons meeschrijven aan het boek. In de tweede plaats kregen we in Nederland de afgelopen jaren de beschikking over een aan tal leerplandocumenten, die we als referentiepunten konden gebruiken voor de inhoud van het boek. De Kennisbasis Nederlandse taal voor de lerarenopleiding basisonderwijs leverde een rijke bron voor de taaldidactische inhoud. Daarnaast wees het Referentiekader Taal ons de weg naar de doelen van taalonderwijs, zowel voor leerlingen in het basisonderwijs als voor studenten aan de lerarenopleiding. En ten slotte raakte het Landelijk Expertisecentrum Opleidingen Nederlands en Diversiteit (LEONED) ervan overtuigd dat dit exemplarische didactiekboek zou kunnen bijdragen aan de vakinhoudelijke kwaliteit van de opleiding en daarmee aan beter gekwalificeerde leraren. Op basis van die verwachting voorzag LEONED in een flinke financiële bijdrage aan dit pro ject, zonder welke dit boek er waarschijnlijk niet was gekomen.

Bart van der Leeuw & Jo van den Hauwe Juli 2011