bijVoorbeeld - Bart van der Leeuw & Jo van den Hauwe (red.)

Algemene inleiding

Onder taaldidactiek vallen zowel de inhoud en aanpak van mondelinge taalvaardigheid (het filmpje over het winkeltje bij juf Mieke) als de inhoud en aanpak van spelling (de dictees uit de klas van meester Jos). Twee nogal verschillende zaken, zoals de doorkijkjes laten zien. Daarmee hebben we meteen nog een belangrijk kenmerk van taaldidactiek benoemd: het gaat om een zeer breed en gevarieerd scala aan inhouden (en aanpakken). Om te voorko men dat je wat betreft de inhouden van taalonderwijs door de bomen het bos niet meer ziet, is daar een gestructureerd overzicht van gemaakt. Hierna geven we een toelichting op dat overzicht en de achtergronden ervan. De inhoud van taalonderwijs hebben we eerder al kortweg aangeduid als luisteren, spreken, lezen en schrijven. Dat zijn ook ongeveer de onderwerpen die in belangrijke overheidsdo cumenten worden genoemd. We zetten de onderwerpen uit een Vlaams en een Nederlands document ter vergelijking eens naast elkaar: De opleider geeft zijn studenten het dictee dat door leerlingen uit de klas van meester Jos is gemaakt. Iedere student krijgt twee leerlingenwerkjes te corrigeren. De fouten in het leerlingen werk worden geïnventariseerd op het bord. De opleider laat zien dat bepaalde spelling fouten tot eenzelfde categorie behoren. Hij geeft een uiteenzetting over een aantal van deze foutencategorieën. Ten slotte laat de opleider zijn studenten een foutencategorie kiezen en daarbij geschikt oefen materiaal zoeken in de spellingmethodes die in de leermiddelenkast aanwezig zijn.

Ontwikkelingsdoelen Nederlands voor het kleuteronderwijs (Vlaanderen)

Referentiekader Taal (Nederland)

Luisteren

Mondelinge taalvaardigheid (gesprekken, luisteren, spreken) Lezen (zakelijke teksten / fictionele teksten)

Spreken

Lezen

Schrijven

Schrijven

Taalbeschouwing

Begrippenlijst en taalverzorging

Zoals je ziet is het rijtje ‘luisteren, spreken, lezen en schrijven’ makkelijk in zowel het Vlaamse als het Nederlandse document te herkennen. Maar er zijn ook kleine afwijkingen en ver schillen. Zo is er in beide lijstjes een inhoud aan de vier vaardigheden toegevoegd, namelijk ‘Taalbeschouwing’ of ‘Begrippenlijst en taalverzorging’. Beide termen verwijzen naar ‘kennis over taal’. Je zou kunnen zeggen dat ‘kennis over taal’ een vijfde inhoud is van taalonderwijs, naast de vier vaardigheden. Met name de Nederlandse lijst met inhouden van taalonderwijs laat ook zien dat er soms behoefte is om een inhoud verder op te splitsen. Mondelinge taalvaardigheid wordt opge splitst in gesprekken, luisteren en spreken. Lezen wordt opgesplitst in zakelijke teksten en fictionele teksten. Met dat laatste bedoelen we verhalen en jeugdboeken. Een zinvol onder

13