Van romantiek tot postmodernisme - G.J. van Bork en N. Laam (redactie)



Woord vooraf

Aan Van romantiek tot postmodernisme ligt een ander boek ten grondslag, dat in 1986 onder de titel Twee eeuwen literatuurgeschiedenis bij Wolters-Noordhoff in Groningen verscheen. In 1997 werd het herdrukt door C.J. Aarts te Amsterdam. De titel werd daarin uitgebreid met de toevoeging ‘ 1800-2000 ’. Bovendien kwam er een ondertitel, om de aard van het boek duidelijker aan te geven: Poëticale opvattingen in de Nederlandse literatuur . Toen ook die herdruk was uitverkocht, ontstond het plan om het boek in zijn ge heel te herschrijven. Het was als overzicht niet meer up-to-date. Ook in de verwer king van de secundaire literatuur was een behoorlijke achterstand ontstaan. Verder was het al lang een doorn in het oog dat het boek zo weinig consistent was. Het had weliswaar een specifiek uitgangspunt – aangegeven in de ondertitel van de herdruk – maar dat werd, zoals in de ‘verantwoording’ al werd vermeld, in de verschillende hoofdstukken niet consequent gehanteerd. De herschrijving heeft volgens ons een geheel nieuw boek opgeleverd. Vandaar dat het ook een nieuwe titel heeft gekregen. Wie de inhoudsopgaven vergelijkt, ziet dat er niet alleen een andere inleiding is gekomen – een die beter aansluit bij de rest van het boek – maar dat ook de hoofdstukindeling is veranderd. Veel meer dan in het vorige boek staan hier de stromingen centraal. Die worden zo veel mogelijk op eenzelfde manier behandeld. De nadruk ligt daarbij, nog sterker dan in het vorige boek, op de rol van poëtica’s of literatuuropvattingen van zowel auteurs als andere betrokkenen. Bovendien is geprobeerd die opvattingen in een context te plaatsen en ze te verbinden met ontwikkelingen binnen het literaire veld. Vandaar de aan dacht voor onder andere groepsvorming, de rol van tijdschriften en de reacties van critici. Net als Twee eeuwen is ook dit boek een gezamenlijke onderneming, al is het aantal auteurs wel veel geringer. Iedere medewerker is uiteraard verantwoordelijk voor zijn eigen bijdrage. Het initiatief tot het schrijven van het boek lag bij de redacteuren, maar hun aandeel in de productie was verder vooral ondersteunend.

G.J. van Bork N. Laan