István Bejczy - Een kennismaking met de Nederlandse geschiedenis

18

1 ◆Prehistorie, oudheid envroegemiddeleeuwen

bepaald volk,maar om een coalitie van vrijeGermanen (‘frank’ bete kent ‘vrij’) waarbij zich hoogstwaarschijnlijk ook de stammen aan slotendie innoordelijkNederland leefden.Omstreeks 270werdde Rijngrens feitelijk opgegeven en de bewoners vanRomeinsNeder land trokken in groten getale naar het zuiden.Nijmegen,Voorburg enHeerlen hielden op te bestaan. InNijmegen stond in de vierde eeuwweliswaar eennederzetting,maarnietopdeplaats vandeoude stad. De bewoners waren vermoedelijk Franken die er zich als Romeinse bondgenoten hadden gevestigd. Zeker is dat in de loop van de vierde eeuw ten zuiden van de grote rivieren steeds meer Frankenneerstreken,doordeRomeinennoodgedwongen toegelaten op voorwaardedat zij het rijk tegennieuwe aanvallen zouden verde digen. Doordat de Franken de dominante bevolkingsgroep werden en hun taal behielden, schoof de Germaans-Romaanse taalgrens naar het zuiden op, ongeveer totwaar ze nu ligt, langs het tracé van de heirbaan vanBoulogne naarKeulen. Slechts Maastricht kan bogen op continue bewoning sinds de Romeinse tijd. Inde vierde eeuwwerd inde stad een castellum aan gelegdwaarinde bevolking zich terugtrok.OokServatius, bisschop vanTongeren, zocht er volgens de overlevering zijn toevlucht.Hij is de eerste christen die in Nederland wordt genoemd. In 313 had keizer Constantijn de Grote, die sterk tot het christendom neigde, een volledige godsdienstvrijheid afgekondigd, waarna het christen dom begunstigd werd en ook in noordelijk Europa doordrong. De eerste kerk vanMaastricht, de huidigeOnze-Lieve-Vrouwebasiliek, is waarschijnlijk de oudste vanNederland.De tweedewas de kapel diewerdopgetrokkenbovenhet graf vanServatius,devoorlopervan deSint-Servaasbasiliek. In de vroege vijfde eeuw stortte hetWest-Romeinse rijk (sinds 285 van het Oost-Romeinse rijk gescheiden) op alle fronten in. In 406 stakengrotegroepenVandalen,SuevenenAlamannenbijMainz de Rijn over, weldra gevolgd door de Bourgondiërs.DeAlamannen endeBourgondiërsbezettenoostelijkGallië,deSueven enVandalen het Iberisch schiereiland.DeVisigothen, alsRomeinsebondgenoten opdeBalkangevestigd,vielen in408 Italiëbinnen,plunderdenRome in410 en streken in418 inAquitaniëneer.Vandaaruit verdrevenzij de Vandalen uit het Iberisch schiereiland, die overstaken naar Noord-Afrika endaar in435deRomeinseprovincies innamen.Ver volgens bezettendeVandalendeBalearen,Corsica, Sardinië enSici lië en in455plunderdenzij ophunbeurtRome. Italiëwas inmiddels bezetdoordeHunnen,die in450Galliëwarenbinnengetrokken.De laatsteWest-Romeinse keizerwerd in476 afgezet. In deze toestand van verwarring hadden de Franken weinig moeite hunmacht uit te breiden. Chlodio, eenFrankische aanvoer der diemisschienuitTongeren kwam, bezette tegen430het gebied rondomDoornik en Kamerijk, dat samen met het reeds door de Franken bewoonde deel vanNederland enBelgië de staat ging vor mendiewe kennen als hetMerovingische rijk.