Gerjan van Schaaik - Turks op maat

3.4 Korte karakteristiek van het Turks

Al snel zal blijken dat het Turks met betrekking tot woordbouw op een geheel andere manier in elkaar zit dan het Nederlands. Het Turks is agglutinatief , dat wil zeggen, dat er, uitgaande van een woordstam (van een naamwoord of werk woord), een hele reeks achtervoegsels (suffixen) aan vast gemaakt kan worden. Met okul ‘school’ kan je niet alleen maken okul-lar ‘scholen’ of okul-umuz ‘onze school’, maar ook okul-lar-ımız ‘onze scholen’. En toevoeging van – da leidt tot: okul-da ‘op school’, okul-lar-da ‘op (de) scholen’, okul-umuz-da ‘op onze school’ en okul-lar-ımız-da ‘op onze scholen’. Zo heb je ook: şehir ‘stad’, şehir-ler ‘steden’, şehr-imiz ‘onze stad’, şehir-ler-imiz ‘onze steden’ en araba ‘auto’ en araba-mız ‘onze auto’. Wat direct al opvalt is de klinkervariatie in de achtervoegsels: de ene keer heb je voor het meervoud – lar , een andere keer – ler . Dat is ook zo bij het suffix voor ‘onze’: – umuz na okul , – ımız na okul-lar , en – imiz na şehr en şehir-ler . In dit boek vatten we die klankvariatie samen door middel van een hoofdletter: voor – lar en – ler schrijven we – lEr , en voor – umuz , – ımız, – imiz en ook –mız noteren we –(I)mIz . Zo zal voorts nog blijken dat het bovengenoemde suffix – da de varianten – de, – ta en – te heeft, af te korten als: – TE.

4 Over vertalingen

Bij het vertalen van de Turkse dialogen is er naar gestreefd zo goed mogelijk een equivalent voor een Nederlandse situatie te vinden. Dat houdt in dat er in het Turks letterlijk soms meer en soms minder staat dan in de vertaling. Dit standpunt is ingenomen om de cursist aan te sporen zich te richten op ‘situatiegebonden vertalen’ in plaats van zich de gewoonte eigen te maken van ‘woord-voor-woord vertalen’.

5 Werkwijzer

Er zijn 10 hoofdstukken met dialogen, die telkens uit vijf delen zijn opge bouwd:

1 summiere culturele informatie 2 dialogen 3 grammaticale toelichting 4 rubriek Uit het hoofd leren ! 5 oefeningen

13