Kees J.M. van Haaster - Denken en doen

1

Inleiding

Een conceptmatige aanpak

De kracht van een succesvol programma zit in de flexibiliteit van inhoud en vormgeving. Door programma’s in een conceptmatige aanpak uit te werken kun nen aanpassingen en veranderingen in wisselende contexten gemakkelijk wor den doorgevoerd. Deze conceptmatige aanpak wordt in dit boek uitgewerkt door kwadranten van praktisch handelen te confronteren met manieren van kijken en denken in vier perspectieven. De perspectieven van rekenschap, richting, ruimte en resultaat (Schnabel, 2001) vormen een voortdurend wisselende uitdaging om nieuwe vragen te stellen bij het praktische handelen in de fasen van onderzoek, ontwerp, organisatie en uitvoering. Het model vraagt een continue afwisseling tussen denken en doen bij zaken als beleid en uitvoering, vraag en aanbod, be oogde kwaliteit en behaald resultaat. Hierdoor ontstaat een manier van werken, waarbij opties en keuzen steeds opnieuw worden beoordeeld en gewaardeerd. De kwadranten in samenhang met de wisselende perspectieven vormen een metho dische plancyclus van programmering voor elke beroepscontext in het brede so ciale domein. De inhoud van het boek is gestructureerd op de manier en in de volgorde van de kwadranten van programmering. Er zijn vier delen die, net als de kwadran ten gaan over onderzoek, ontwerp, organisatie en uitvoering. Elk deel behandelt met veel praktische voorbeelden en opdrachten het betreffende onderdeel van programmeren. De twee hoofdstukken die daaraan voorafgaan hebben overkoe pelende thema’s. Hoofdstuk 2 gaat over de functie en betekenis van sociaal-ago gische programmering en hoofdstuk 3 bevat de noodzakelijke uitleg over het R4 kwadrantenmodel met daarbij veel praktische manieren om het model effectief toe te passen. In het deel Onderzoek bestuderen we de visie op programmeren vanuit verschil lende aspecten van de professionele omgeving. Visie heeft organisatiegebonden en persoonsgebonden invloeden en we kijken hoe deze de praktijk van program mering beïnvloeden. We onderzoeken professionele kenmerken en taakgebieden van programmeren en ruimen veel plaats in voor manieren en technieken van informatie verzamelen. Het tweede deel, Ontwerp, begint met een hoofdstuk over Social design , waarin het belang van maatwerk en vindingrijk ontwerpen centraal staat. Marktgericht heid en ondernemerschap zijn, net als een vraaggerichte benadering, kenmer kende benaderingen in moderne sociaal-agogische programmering. In dit deel gaan we uitgebreid in op wat allerlei sociale middelen kunnen betekenen voor de De opbouw van het boek

12