Pierre Winkler en Margo van Kemenade - Ethiek voor techniek en ICT

1

16

Verantwoordelijkheden en de ethische competentie

klant of burger die met jouw product te maken krijgt niet, dan kun je die klant of burger in principe alles wijs maken. Dat het veilig is, dat het gezond is, dat het wel meevalt met de milieuschade, enzovoort. Ook al weet je dat een of meer van deze beweringen onwaar of onwaarschijnlijk zijn. Maar wil je dat wel? Of kun je omstandigheden bedenken waaronder je dat soort leugens of leugentjes toch ac ceptabel vindt? Bijvoorbeeld de druk van je baas, financiële druk of tijdsdruk? Bij deze en dergelijke vragen speelt zowel de macht die je hebt omdat je meer kennis hebt als de invloed die jouw werk op de samenleving heeft een zwaarwe gende rol. Als technicus is jouw ‘kennismacht’ of deskundigheidsmacht over de ‘gewone burger’ nu eenmaal groter dan bij mensen werkzaam in niet-technische sectoren, en dus heb je een zwaardere verantwoordelijkheid die macht goed te gebruiken. En als technicus maak je vaak producten die een grotere invloed op of risico’s voor de maatschappij hebben en ook daardoor is jouw verantwoorde lijkheid groter. Het goed om kunnen gaan met ethische keuzes, verantwoordelijkheid en verant woording is dus een essentieel onderdeel van jouw individuele beroepscompe tenties. Maar het is ook een competentie die de organisatie moet hebben. Je hebt hierboven al gezien dat een organisatie ook verantwoordelijk gesteld kan worden en keuzes moet maken. Bij elk van de hele rij aan hierboven gestelde vragen is ook sprake van een ethische organisatiecompetentie . Welke mogelijkheden geeft de organisatie jou om bijvoorbeeld kritisch te zijn, van regels af te wijken? Hoe moet je als manager je organisatie inrichten opdat die organisatiecompetentie kan bestaan en kan worden versterkt? Welke organisatiestructuur en commu nicatiestructuur kunnen bijdragen aan jouw eigen ethische competentie, kun nen het makkelijker maken voor jou om je verantwoordelijkheid te dragen en inhoud te geven?