Maaike Hajer, Mylène Hanson, Betsy Hijlkema en Annelies Riteco - Open ogen in de kleurrijke klas

1 - oog voor leerlingen en hun eigenheid in een kleurrijke klas

18

Verschillen Waarin zit die verscheidenheid? We zullen hier een paar belangrijke aspecten bespreken. Leraren met een open en onderzoekende houding gaan na of die aspecten ook voor hun leerlingen van belang zijn. Cruciaal is dat leraren zich bewust zijn van hun eigen etnische achtergrond: iedereen draagt de geschie denis, normen en waarden mee van de groep waarmee hij of zij verbonden is. En leerlingen zien leraren vaak als representant van de Nederlandse samen leving. Achtergronden van de komst naar en het leven in Nederland Veel leerlingen in multiculturele klassen zijn in Nederland geboren als kind van arbeidsmigranten of van ouders die in het kader van gezinshereniging als jongeren naar Nederland zijn gekomen. Deze kinderen worden wel onderin stromers genoemd. Voor hen is het leven in Nederland vanzelfsprekend en het land van hun ouders kennen zij vooral uit verhalen en van vakanties. Surinaamse, Antilliaanse en Molukse kinderen hebben een andere achter grond. Zij kunnen met recht zeggen: ‘wij zijn hier omdat jullie daar waren.’ De koloniale geschiedenis van Nederland beïnvloedt hun verhouding met de Nederlandse samenleving nog steeds en het is belangrijk daar inzicht in te hebben. Andere leerlingen zijn buiten Nederland geboren en op latere leeftijd hier op school gekomen, de zogenaamde neveninstromers. De achtergrond van hun komst is heel divers. Soms zijn het jongeren die een periode in Nederland hebben gewoond en tussendoor door familie in het herkomstland zijn opge voed. Sommigen hebben ingrijpende en bedreigende jaren in hun geboorte land achter de rug en zijn naar Nederland gevlucht, soms met slechts een deel van het gezin. In dat geval is hun perspectief op een toekomst in Nederland minder vanzelfsprekend. In sommige steden kunnen deze leerlingen starten in een eersteopvangklas voordat zij in het reguliere onderwijs terechtkomen. De onderwijservaring en verwachtingen van een Nederlandse school Leerlingen zittend aan tafels, een leraar die voor de klas staat met een school bord. Over de hele wereld is dat het beeld van een school. Wat er verder bin nen zo’n klaslokaal gebeurt, kan echter nogal uiteenlopen. Hoe staan die bankjes, in rijen of in groepjes? Mag je de leraar met jij aanspreken? Mag je zonder je vinger op te steken een vraag stellen en een eigen mening geven? Onderwijsculturen verschillen al tussen Nederlandse en Belgische scholen, en nog veel sterker tussen Nederlandse en Ghanese of Marokkaanse scholen. Leerlingen die op latere leeftijd op school komen, hebben soms weinig of geen schoolervaring. Hebben ze die wel, dan zullen ze erg aan de Nederlandse aanpak moeten wennen. Bijvoorbeeld aan het zelfstandig werken, het ‘na tuurlijk leren’ en aan de manier van communiceren met de leraar.